paratiroid hastalıkları ne demek?

Paratiroid Hastalıkları

Paratiroid hastalıkları, paratiroid bezlerinin normal fonksiyonunu etkileyen durumlardır. Bu bezler, kandaki kalsiyum seviyesini düzenleyen paratiroid hormonu (PTH) üretir. Paratiroid hastalıkları genellikle kalsiyum dengesizliğine yol açar ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.

Temel Kavramlar:

• Paratiroid Bezi: Boyunda bulunan, genellikle dört adet küçük bezdir. Kalsiyum metabolizmasını düzenler.
• Paratiroid Hormonu (PTH): Paratiroid bezleri tarafından salgılanan ve kandaki kalsiyum seviyesini artıran bir hormondur.
• Kalsiyum: Kemik sağlığı, sinir fonksiyonları ve kas kasılması için gerekli bir mineraldir.

Paratiroid Hastalıklarının Çeşitleri:

1. Hiperparatiroidizm: Paratiroid bezlerinin aşırı aktif olması ve çok fazla PTH üretmesi durumudur. İki ana tipi vardır:

   • Primer Hiperparatiroidizm: Genellikle paratiroid bezlerinden birinde veya birkaçında oluşan iyi huylu bir tümör (adenom) nedeniyle oluşur.
   • Sekonder Hiperparatiroidizm: Böbrek yetmezliği veya D vitamini eksikliği gibi başka bir tıbbi durum nedeniyle paratiroid bezlerinin aşırı uyarılması sonucu ortaya çıkar.

2. Hipoparatiroidizm: Paratiroid bezlerinin yeterli PTH üretmemesi durumudur. Bu durum genellikle tiroid ameliyatı sırasında paratiroid bezlerinin zarar görmesi veya otoimmün bir hastalık nedeniyle ortaya çıkar.

Paratiroid Hastalıklarının Belirtileri:

Belirtiler, kalsiyum seviyesindeki dengesizliğe bağlı olarak değişir.

• Hiperparatiroidizm Belirtileri:
  • Kemik ağrıları
  • Yorgunluk
  • Depresyon
  • Kabızlık
  • Sık idrara çıkma
  • Böbrek taşları
  • Mide bulantısı ve kusma
• Hipoparatiroidizm Belirtileri:
  • Kas krampları ve spazmlar (tetani)
  • Uyuşma ve karıncalanma (özellikle ellerde, ayaklarda ve ağız çevresinde)
  • Nöbetler
  • Kuru cilt ve saç
  • Tırnaklarda kırılma

Tanı:

Paratiroid hastalıklarının tanısı, kan testleri (kalsiyum, PTH seviyeleri) ve idrar testleri ile konulur. Gerekirse, paratiroid bezlerinin görüntülenmesi için sintigrafi veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.

Tedavi:

Tedavi, hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir.

• Hiperparatiroidizm Tedavisi:
  • Cerrahi (paratiroidektomi): Etkilenen paratiroid bezinin çıkarılması.
  • İlaç tedavisi: Kalsiyum seviyesini düşürmeye yardımcı olan ilaçlar (örneğin, kalsimimetikler).
• Hipoparatiroidizm Tedavisi:
  • Kalsiyum ve D vitamini takviyeleri: Kandaki kalsiyum seviyesini yükseltmek için.
  • Rekombinant PTH tedavisi: Bazı durumlarda PTH hormonu takviyesi.