parşömen ne demek?

Parşömen

Parşömen, hayvan derisinden (genellikle koyun, keçi veya dana derisi) elde edilen ve yazı yazmak için kullanılan bir malzemedir. https://www.nedemek.page/kavramlar/kağıt'a alternatif olarak antik çağlardan Orta Çağ'a kadar yaygın olarak kullanılmıştır.

Üretim Süreci

Parşömen üretimi zahmetli bir süreçtir:

1. Deri Seçimi ve Temizleme: En uygun deriler seçilir ve kireç suyunda bekletilerek kıllarından ve etlerinden arındırılır.
2. Gerdirme: Temizlenen deri, bir çerçeveye gerilerek kurutulur. Bu işlem, derinin düzleşmesini ve gerginleşmesini sağlar.
3. Kazıma ve Zımparalama: Kuruduktan sonra deri, özel aletlerle kazınır ve pürüzleri giderilir. Yüzeyi pürüzsüz hale getirmek için zımparalanır.
4. Kireçleme ve Beyazlatma: Gerekirse deri, tekrar kireç suyuna batırılarak beyazlatılır.
5. Kesme ve Boyutlandırma: Son olarak parşömen, istenilen boyutlarda kesilir ve kullanıma hazır hale getirilir.

Özellikleri

Parşömen, kağıda göre daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Bu nedenle önemli belgeler, kitaplar ve sanat eserleri için tercih edilmiştir. Ayrıca, iki yüzüne de yazı yazılabilir. https://www.nedemek.page/kavramlar/papirus ve kağıda göre daha kalıcı bir yazı yüzeyi sunar.

Kullanım Alanları

• Kitaplar ve El Yazmaları: Orta Çağ'da el yazması kitapların çoğunluğu parşömen üzerine yazılmıştır.
• Resmi Belgeler: Fermanlar, anlaşmalar ve diğer önemli devlet belgeleri parşömene yazılmıştır.
• Haritalar: Dayanıklılığı nedeniyle harita çiziminde de kullanılmıştır.
• Sanat Eserleri: Özellikle minyatür sanatı için uygun bir zemin oluşturmuştur.

Çeşitleri

Parşömenin farklı kaliteleri ve türleri mevcuttur. En bilinenleri şunlardır:

• Vellum: Özellikle genç hayvanların derisinden üretilen, daha ince ve kaliteli bir parşömen türüdür. https://www.nedemek.page/kavramlar/vellum
• Pergament: Genellikle koyun veya keçi derisinden üretilen, daha kalın ve dayanıklı bir parşömen türüdür. https://www.nedemek.page/kavramlar/pergament