oyuncak ne demek?

Oyuncak; genellikle çocuklar tarafından oyun oynarken kullanılan her türlü nesnedir. Pek çok oyuncak gerçek bir varlığın taklidi şeklindedir; ancak oyuncaklar, çeşitli anlamlar yüklenmiş basit nesneler de olabilir. Örneğin bir çocuk üzerine bindiği bir değneği hayalinde bir ata, elindeki taşı bir otomobile dönüştürebilir. Bunun yanı sıra elektronik ve mekanik parçalardan oluşan, çok karmaşık oyuncaklar da mevcuttur.

Oyun ve oyuncağın tarihi insanlık kadar eskidir. Tıpkı hayvanlar gibi, ilk insanlar da muhtemelen doğadaki pek çok nesneyi oyuncak olarak kullanmışlardır. Ancak sırf oyun amaçlı olarak üretilen ilk nesnelerin top, uçurtma ve yoyo olduğu kabul edilir.¹

Tarihçe

Arkeolojik kazılarda, Sümerlere ait, MÖ 2600 yıllarından kalma, insan ve hayvan şeklinde nesneler bulunmuştur.² Hindistan'da ise MÖ 2500 yıllarına ait, tekerlekli hayvan figürleri bulunmuştur.³ Oyuncak kavramından bahseden en eski kayıt ise, tahta ve terrakottadan yapılmış yoyoları anlatan, MÖ 500 yıllarına ait bir Antik Yunan belgesidir.⁴ Bununla birlikte yoyo çok daha önce Çin'de ortaya çıkmıştır ve yine Çin'de MÖ 1000 yıllarında, günümüzde dahi oldukça popüler olan uçurtmalarla oynandığı bilinmektedir.⁵

MÖ 2. yüzyılda Mısır'da topaç ve misket biliniyordu. Yine aynı dönemlere ait Firavun mezarlarında oyuncak bebekler bulunmuştur. Eski Yunan, Roma ve Çin'de de kilden yapılıp fırınlanmış, hareketli kol bacaklara sahip bebekler yapıldığı bilinmektedir. Seri olarak üretilen ilk tahta bebekler ise 1700'lerin Almanyasına aittir. Osmanlı döneminde Eyüpsultan'da, hayvan bağırsağından yapılmış balonlar, tahta topaçlar, çemberler, tefler, toprak düdükler satıldığı bilinmektedir.

Kullanım

Çocuk, bebekliğinden başlayarak oyuncaklarla oynayarak dünyayı anlamlandırır ve eğlenir. Çocuk, hayal dünyasına bağlı olarak kendi oyuncaklarını bulur veya imal eder. Tektip satılan oyuncaklar harcıalemdir. Çocuk, büyüklerini taklit ederek büyüdüğü için, büyüklerin kullandığı araç gereçlerin benzerleri ile oynamaktan zevk alır.

Çok basit nesneler oyuncak olarak kullanılabilir. Örneğin Üçtaş gibi oyunlar sadece taşlarla oynanır. teknolojideki ilerlemelere bağlı olarak oyuncaklar da çok kapsamlı bir evrim geçirmişlerdir. Günümüzde sesli ve hareketli robotlar, uçabilen helikopterler, oyun konsolları gibi çok gelişmiş oyuncaklar bulunmakla birlikte; oyuncak ayı, top veya atlama ipi gibi basit oyuncaklar da popülerliğini yitirmemiştir.