Ortokeratoloji (Orto-K), korneanın yeniden şekillendirilmesi prensibine dayanan, kontakt lensler aracılığıyla uygulanan bir tedavi yöntemidir. Genellikle miyopi (uzağı görememe) ve astigmatizma gibi refraksiyon kusurlarını düzeltmek amacıyla kullanılır. Bu tedavi, özel olarak tasarlanmış sert gaz geçirgen (RGP) kontakt lenslerin gece boyunca takılmasıyla gerçekleştirilir. Lensler, korneanın ön yüzeyini nazikçe yeniden şekillendirerek, gündüzleri lenssiz net görüş sağlamayı hedefler.
Ortokeratoloji'nin kökenleri, Kontakt Lens teknolojisinin ilk geliştirildiği dönemlere kadar uzanmaktadır. İlk uygulamalar, korneayı kalıcı olarak düzeltmekten ziyade, lens kullanımını daha rahat hale getirmeyi amaçlıyordu. Ancak zamanla, lens tasarımları ve materyalleri geliştikçe, korneanın yeniden şekillendirilmesi potansiyeli daha da belirginleşti. Modern ortokeratoloji, 1990'lı yılların sonlarında, ters geometri tasarımlı RGP lenslerin geliştirilmesiyle önemli bir ivme kazanmıştır.
Ortokeratoloji lensleri, korneanın merkezi kısmını düzleştirerek ve çevresini kalınlaştırarak çalışır. Bu yeniden şekillendirme, ışığın retinaya doğru şekilde odaklanmasını sağlayarak miyopiyi düzeltir. Lensler, gözyaşı filmi ve kornea arasındaki etkileşim sayesinde bu etkiyi yaratır. Kornea epitel hücreleri, lensin uyguladığı hafif basınçla yeniden düzenlenir. Bu süreç, lensler her gece takıldığında devam eder.
Ortokeratoloji, genel olarak güvenli bir tedavi yöntemi olarak kabul edilir. Ancak, aşağıdaki riskler ve komplikasyonlar görülebilir:
Ortokeratoloji, herkes için uygun bir tedavi yöntemi değildir. Aşağıdaki durumlarda ortokeratoloji önerilmeyebilir:
Ortokeratolojiye başlamadan önce, kapsamlı bir göz muayenesi yapılması gerekir. Bu muayenede, kornea topografisi (korneanın haritası), refraksiyon kusuru ve genel göz sağlığı değerlendirilir. Eğer kişi ortokeratoloji için uygun bulunursa, özel olarak tasarlanmış lensler sipariş edilir. Lenslerin takılması ve çıkarılması konusunda hastaya eğitim verilir. Düzenli takip randevularıyla tedavinin ilerleyişi izlenir ve gerekli ayarlamalar yapılır.
Ortokeratoloji lenslerinin bakımı, diğer RGP kontakt lenslerin bakımına benzer. Lensler, her kullanımdan sonra özel solüsyonlarla temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Lens kabı da düzenli olarak temizlenmeli ve değiştirilmelidir. Hijyen kurallarına uymak, enfeksiyon riskini azaltmak için önemlidir.
Ortokeratoloji, miyopi ve astigmatizmayı düzeltmek için etkili ve güvenli bir tedavi yöntemidir. Özellikle çocuklarda miyopi ilerlemesini yavaşlatma potansiyeli nedeniyle giderek daha popüler hale gelmektedir. Ancak, her tedavi yönteminde olduğu gibi, ortokeratolojinin de riskleri ve sınırlamaları vardır. Bu nedenle, bu tedaviye başlamadan önce bir göz doktoruyla detaylı olarak görüşmek ve değerlendirme yaptırmak önemlidir.