ortaçağ ispanyolcası ne demek?
Ortaçağ İspanyolcası (Eski İspanyolca)
Ortaçağ İspanyolcası veya Eski İspanyolca, İber Yarımadası'nda konuşulan Vulgar Latince'den evrilerek 10. yüzyıldan 15. yüzyılın başlarına kadar kullanılan İspanyolcanın ilk aşamasıdır. Kastilya Krallığı'nın dili olarak doğmuş ve daha sonra İspanya'nın diğer bölgelerine yayılmıştır. Modern İspanyolcaya göre önemli farklılıklar gösterir.
Temel Özellikleri:
- Fonoloji:
- Latincedeki /f/ sesi, çoğu durumda /h/ sesine dönüşmüştür (örneğin, Latince facere > Eski İspanyolca fazer > Modern İspanyolca hacer). Bu durum aspirasyon olarak bilinir.
- Çift ünlüler daha yaygındı ve bazıları zamanla değişti (örneğin, ue > o, ie > e).
- Bazı sessiz harflerin telaffuzu modern İspanyolcadan farklıydı. Örneğin, "j" ve "g" (e, i önünde) sesleri modern İspanyolcadaki gibi değil, ortaçağ telaffuzu'nda daha farklıydı.
- Morfoloji ve Sözdizimi:
- Fiil çekimleri modern İspanyolcaya göre daha karmaşıktı.
- İkinci tekil şahıs zamiri (vos) yaygın olarak kullanılıyordu. Vos kullanımı modern İspanyolcada bölgesel farklılıklar gösterir.
- Sözdizimi daha esnekti ve kelime sıralaması modern İspanyolcaya göre daha serbestti.
- Artikellerin kullanımı modern İspanyolcaya göre farklılıklar gösterebiliyordu.
- Sözlük:
- Arapça, diğer Romance dilleri ve Visigotik dillerinden birçok kelime ödünç alınmıştır. Arapça kökenli kelimeler Eski İspanyolcada yaygındı.
Edebi Önem:
- İspanyol edebiyatının ilk eserleri Eski İspanyolca yazılmıştır. Örneğin, Cantar de Mio Cid (yaklaşık 1200) bu dönemin en önemli eserlerinden biridir. Cantar de Mio Cid İspanyol edebiyatının temel taşlarından biridir.
- XIII. yüzyılda Kastilya Kralı X. Alfonso (El Sabio) döneminde, Eski İspanyolca'nın standartlaştırılması için önemli adımlar atılmıştır. X.%20Alfonso%20(El%20Sabio) İspanyolcanın gelişimi için önemli bir figürdür.
Eski İspanyolca'yı İncelemek:
Eski İspanyolca'yı incelemek, İspanyol dilinin tarihini ve evrimini anlamak için önemlidir. Ayrıca, modern İspanyolcanın kökenlerini ve diğer Romance dilleriyle olan ilişkisini anlamaya yardımcı olur.