Neoceratodontidae, Akciğerli Balıklar (Dipnoi) takımına ait, günümüzde yaşayan tek temsilcisi Neoceratodus forsteri yani Avustralya Akciğerli Balığı olan bir Balık familyasıdır. Fosilleri Trias döneminden günümüze kadar uzanmaktadır, bu da onları yaşayan en eski Omurgalı gruplarından biri yapmaktadır. Geçmişte daha geniş bir coğrafyaya yayılmış olsalar da, günümüzde yalnızca Avustralya'nın Queensland eyaletindeki belirli nehirlerde bulunurlar.
Neoceratodontidae'nin fosil kayıtları oldukça zengindir ve Mezozoik dönem boyunca bu familyanın farklı türlerinin var olduğunu göstermektedir. Bu türler, günümüzdeki Avustralya akciğerli balığından daha geniş bir dağılıma sahipti ve Afrika, Güney Amerika ve hatta Avrupa'da bulunmuştur. Zamanla, iklim değişiklikleri ve diğer çevresel faktörler nedeniyle bu türlerin çoğu yok olmuş ve yalnızca Neoceratodus forsteri hayatta kalmıştır.
Avustralya akciğerli balıkları, genellikle yavaş akan nehirlerde ve göletlerde yaşarlar. Dipte yaşayan Omurgasızlar, bitkiler ve küçük balıklarla beslenirler. Yavaş hareket eden ve sakin balıklardır. Kuraklık dönemlerinde, su seviyesi düştüğünde çamura gömülerek hayatta kalabilirler.
Avustralya akciğerli balıkları, yavaş büyüyen ve geç olgunlaşan balıklardır. Dişiler, yaklaşık 17 yaşında üreme olgunluğuna erişirler. Yumurtalarını bitki örtüsünün arasına bırakırlar ve yumurtadan çıkan yavrular, küçük omurgasızlarla beslenirler.
Avustralya akciğerli balığı, IUCN tarafından "Tehdit Altında" olarak sınıflandırılmıştır. Yaşam alanlarının tahribi, su kirliliği ve barajlar gibi nedenlerle popülasyonları azalmaktadır. Avustralya hükümeti, bu türün korunması için çeşitli önlemler almaktadır.
Neoceratodontidae, evrimsel açıdan büyük öneme sahiptir. Akciğerli balıklar, Balıklar ve Amfibiler arasındaki geçişi temsil ederler. Bu nedenle, Omurgalıların karaya çıkış sürecini anlamak için önemli bir model organizmadırlar.
Bu makale, Neoceratodontidae familyası ve yaşayan tek temsilcisi olan Avustralya akciğerli balığı hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Bu balıkların evrimi, fiziksel özellikleri, yaşam alanları, davranışları, üreme alışkanlıkları, koruma durumları ve bilimsel önemi hakkında bilgi vermektedir.