nazım şekilleri ne demek?

Nazım Şekilleri

Nazım şekilleri, şiirlerin dış yapı özelliklerine göre sınıflandırılmasıdır. Bu sınıflandırma, şiirin dörtlük sayısı, mısra sayısı, kafiye düzeni gibi unsurlara dayanır. Türk edebiyatında farklı dönemlerde farklı nazım şekilleri kullanılmıştır.

Halk Edebiyatı Nazım Şekilleri:

  • Mani: Dört mısradan oluşan, genellikle 7'li hece ölçüsüyle yazılan ve "aaxa" şeklinde kafiyelenen nazım şeklidir. Mani Nedir?
  • Türkü: Genellikle aşk, doğa, ayrılık gibi konuları işleyen, kendine özgü bir ezgiyle söylenen ve bentlerle nakarattan oluşan nazım şeklidir. Türkü Nedir?
  • Koşma: Halk edebiyatının en yaygın nazım şekillerindendir. Genellikle 11'li hece ölçüsüyle yazılır ve dörtlüklerden oluşur. Kafiye düzeni genellikle "abab cccb dddb..." şeklindedir. Koşma Nedir?
  • Semai: 8'li hece ölçüsüyle yazılan, dörtlüklerden oluşan ve koşmaya benzeyen bir nazım şeklidir. Semai Nedir?
  • Varsağı: Güney Anadolu bölgesine özgü, genellikle "bre, behey" gibi ünlemlerin kullanıldığı, coşkulu ve yiğitçe bir nazım şeklidir. Varsağı Nedir?
  • Destan: Genellikle kahramanlık, savaş, doğal afet gibi konuları işleyen, uzun soluklu ve manzum hikayelerdir. Destan Nedir?

Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri:

  • Gazel: Aşk, şarap, güzellik gibi konuları işleyen, beyitlerden oluşan ve ilk beytinin kafiyeli olduğu (aa) ve diğer beyitlerin ikinci mısralarının ilk beyitle aynı kafiyede olduğu (ba, ca, da...) nazım şeklidir. Gazel Nedir?
  • Kaside: Bir kişiyi övmek amacıyla yazılan, beyitlerden oluşan ve gazele benzeyen bir nazım şeklidir. Kaside Nedir?
  • Mesnevi: Her beyti kendi içinde kafiyeli olan (aa, bb, cc...) ve genellikle uzun hikayeler anlatmak için kullanılan nazım şeklidir. Mesnevi Nedir?
  • Kıta: Beyitlerden oluşan ve genellikle felsefi düşünceleri, öğütleri veya toplumsal eleştirileri dile getiren nazım şeklidir. Kıta Nedir?
  • Müstezat: Bir uzun ve bir kısa mısradan oluşan beyitlerden meydana gelen nazım şeklidir. Müstezat Nedir?
  • Rubai: Dört mısradan oluşan, genellikle felsefi ve düşünsel konuları işleyen ve "aaxa" şeklinde kafiyelenen nazım şeklidir. Rubai Nedir?
  • Tuyuğ: Dört mısradan oluşan ve rubaiye benzeyen, ancak Türk edebiyatına özgü bir nazım şeklidir. Tuyuğ Nedir?
  • Şarkı: Bestelenmek amacıyla yazılan, bent ve nakarattan oluşan nazım şeklidir. Şarkı Nedir?

Batı Edebiyatı Nazım Şekilleri:

  • Sone: 14 mısradan oluşan, belirli bir kafiye düzenine sahip olan ve genellikle aşk, güzellik gibi konuları işleyen nazım şeklidir. Sone Nedir?
  • Terza-Rima: Üçer mısralık bentlerden oluşan ve kendine özgü bir kafiye örgüsüne sahip olan nazım şeklidir. Terza-Rima Nedir?