mira değişenleri ne demek?

Mira Değişenleri Hakkında Bilgi

Mira değişenleri, uzun periyotlu değişen yıldızların bir türüdür ve kırmızı dev veya süperdev evresinde bulunan ve kararsız atmosferlere sahip yaşlı yıldızlardır. Adını, bu türün prototipi olan Mira (Omicron Ceti) yıldızından almıştır.

Temel Özellikleri:

• Uzun Periyotlu Değişim: Parlaklıkları, genellikle 80 ila 1000 gün arasında değişen uzun periyotlar boyunca önemli ölçüde değişir.
• Büyük Parlaklık Değişimi: Gözle görülür parlaklıkları birkaç kadir (magnitüd) değişebilir. Bu, bazen çıplak gözle görülebilirken bazen de görünmez hale gelmeleri anlamına gelir.
• Kırmızı Dev/Süperdev Yıldızlar: Genellikle Asimptotik Dev Kolu (AGB) üzerinde bulunan, nispeten soğuk (yüzey sıcaklığı 3000K'den düşük) yıldızlardır.
• Kararsız Atmosfer: Yıldızın atmosferi kararsızdır ve bu durum, periyodik olarak genişleyip büzülmesine neden olur. Bu süreç, yıldızın parlaklığının değişmesine yol açar.
• Kütle Kaybı: Mira değişenleri, yıldız rüzgarları yoluyla önemli miktarda kütle kaybederler. Bu kütle kaybı, yıldızın etrafında bir gaz ve toz kabuğu oluşturabilir.
• Tayf Özellikleri: Titanyum oksit (TiO) gibi moleküllerin güçlü emilim bantları görülebilir.

Değişim Mekanizması:

Mira değişenlerinin parlaklık değişiminin temel nedeni, yıldızın radyal olarak titreşmesidir. Bu titreşimler, yıldızın yüzey sıcaklığını ve dolayısıyla parlaklığını etkiler. Genişleme sırasında yıldız soğur ve sönükleşir, büzülme sırasında ise ısınır ve parlar.

Önemi:

Mira değişenleri, yıldız evrimi ve galaktik kimyasal evrim çalışmalarında önemli bir rol oynarlar. Kütle kaybı süreçleri sayesinde, galaksilere ağır elementler sağlarlar. Ayrıca, uzaklık belirleme yöntemlerinde de kullanılabilirler.

İlgili Kavramlar:

• Değişen Yıldız
• Kırmızı Dev
• Asimptotik Dev Kolu
• Yıldız Rüzgarı