Minyatür, el yazması kitapları, albümleri veya tek başına levhaları süslemek amacıyla yapılmış küçük boyutlu, detaylı resimlerdir. Kelime kökeni, Orta Çağ'da el yazmalarında kullanılan kırmızı kurşun oksit olan "minium" kelimesinden gelmektedir. Minyatürler, genellikle parlak renkler, ince detaylar ve perspektif eksikliği ile karakterizedir.
Minyatür sanatının kökleri, antik Mısır'a kadar uzanmaktadır. Ancak, günümüzdeki anlamıyla minyatür sanatı, Orta Çağ'da Avrupa'da ve İslam dünyasında gelişmiştir.
Avrupa Minyatürleri: Avrupa'da minyatür sanatı, öncelikle dini metinleri süslemek amacıyla kullanılmıştır. İncil, dua kitapları ve azizlerin hayat hikayeleri, minyatürlerle zenginleştirilmiştir. Gotik dönemde, minyatürler daha gerçekçi ve detaylı hale gelmiştir. Rönesans döneminde ise, minyatür sanatı bağımsız bir sanat formu olarak gelişmiştir.
İslam Minyatürleri: İslam dünyasında minyatür sanatı, 13. yüzyılda gelişmeye başlamıştır. İslam minyatürleri, genellikle edebi eserleri, tarihi olayları ve bilimsel konuları tasvir etmek için kullanılmıştır. Özellikle Pers minyatürleri, zarif kompozisyonları, canlı renkleri ve detaylı işçilikleri ile ünlüdür. Osmanlı minyatürleri de Pers minyatürlerinden etkilenmiş ancak kendine özgü bir stil geliştirmiştir.
Minyatürler, genellikle kağıt, parşömen veya fildişi üzerine yapılır. Kullanılan boyalar, doğal pigmentlerden elde edilir ve yumurta sarısı veya arap zamkı ile karıştırılır. Minyatürlerin detaylı işlenebilmesi için ince fırçalar ve büyüteçler kullanılır.
Perspektif: Minyatürlerde perspektif kullanımı sınırlıdır. Genellikle, nesneler ve figürler boyutları ve konumları ile değil, önemleri ile belirlenir. Bu, minyatürlere iki boyutlu bir görünüm kazandırır.
Renkler: Minyatürlerde parlak ve canlı renkler kullanılır. Altın ve gümüş varak da sıklıkla detayları vurgulamak için kullanılır.
Kompozisyon: Minyatürlerde kompozisyon, genellikle simetriktir ve figürler dikkatlice düzenlenmiştir.
Minyatür sanatı, sadece estetik bir değer taşımakla kalmaz, aynı zamanda tarihi ve kültürel açıdan da önemlidir. Minyatürler, geçmiş dönemlerin yaşam tarzını, giyimini, mimarisini ve inançlarını yansıtır. Ayrıca, edebi eserlerin ve tarihi olayların görsel bir kaydını sunarlar.
Minyatür sanatı, günümüzde de yaşamaya devam etmektedir. Geleneksel teknikleri kullanan sanatçılar, hem eski eserleri yeniden yorumlamakta hem de yeni minyatürler üretmektedir. Minyatür sanatı, ayrıca modern sanatın çeşitli alanlarında da ilham kaynağı olmaktadır.