meşrutiyet ne demek?

Meşrutiyet

Meşrutiyet, bir hükümet şeklidir ve genellikle bir monarşi ile parlamenter sistemin birleşimidir. Bu sistemde, devlet başkanı (genellikle bir kral veya imparator) sembolik bir role sahip olabilir veya yetkileri anayasa tarafından sınırlandırılmıştır. Yasama yetkisi ise seçilmiş bir parlamento veya meclise aittir.

Temel Özellikleri:

• Anayasa: Meşrutiyetin temel taşıdır. Devletin yapısını, organlarını ve yetkilerini belirler. Halkın temel hak ve özgürlüklerini güvence altına alır.
• Sınırlı Monarşi: Hükümdarın yetkileri anayasa ile sınırlandırılmıştır. Hükümdar, parlamento ile işbirliği içinde hareket etmek zorundadır.
• Parlamento: Halk tarafından seçilen temsilcilerden oluşur. Yasama yetkisine sahiptir; yani yasa yapma, değiştirme ve yürürlükten kaldırma yetkisi parlamentoya aittir.
• Hükümet: Parlamentoya karşı sorumludur. Başbakan veya hükümet başkanı, genellikle parlamento çoğunluğunun desteğini alan kişidir.
• Hukuk Devleti: Hukukun üstünlüğü ilkesi geçerlidir. Herkes, yasalar önünde eşittir ve yasalara uymak zorundadır.
• Hak ve Özgürlükler: İfade özgürlüğü, basın özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü gibi temel hak ve özgürlükler anayasa ile güvence altına alınmıştır.

Tarihsel Gelişimi:

Meşrutiyet, Aydınlanma Çağı ve Fransız İhtilali gibi olaylarla birlikte ortaya çıkmıştır. Monarşik yönetimlere karşı artan eleştiriler ve halkın yönetime katılımı talepleri, meşrutiyetin yaygınlaşmasında etkili olmuştur.

Önemli Meşrutiyet Örnekleri:

• İngiliz Meşrutiyeti: Tarihteki en eski ve köklü meşrutiyetlerden biridir.
• Osmanlı Meşrutiyeti: Osmanlı İmparatorluğu'nda 1876'da ilan edilen Kanun-i Esasi ile başlamıştır.