METAR: Meteorolojik Terminal Hava Raporu
METAR (Meteorological Terminal Aviation Routine Weather Report), havacılıkta kullanılan standart bir hava durumu raporudur. Havaalanlarında ve meteoroloji istasyonlarında düzenli aralıklarla (genellikle saatte bir) yayınlanır ve pilotlara, hava trafik kontrolörlerine, meteorologlara ve diğer havacılık paydaşlarına hava sahasındaki mevcut hava koşulları hakkında bilgi sağlar.
İçindekiler
- Giriş
- METAR'ın Amacı
- METAR Kodu ve Yapısı
- METAR Örneği ve Açıklaması
- SPECI Raporları
- TAF (Terminal Aerodrome Forecast) ile Karşılaştırma
- METAR'ın Kullanım Alanları
- METAR Kaynakları
- Ayrıca Bakınız
1. Giriş
METAR, havacılıkta hayati öneme sahip bir araçtır. Pilotların uçuş planlaması yaparken ve uçuş sırasında güvenli kararlar almalarına yardımcı olur. Ayrıca, hava trafik kontrolörleri ve hava durumu uzmanları için de önemli bir bilgi kaynağıdır.
2. METAR'ın Amacı
METAR'ın temel amacı, bir havaalanı veya meteoroloji istasyonu çevresindeki mevcut hava koşulları hakkında zamanında ve doğru bilgi sağlamaktır. Bu bilgiler, pilotların kalkış, iniş ve seyir sırasında güvenli bir şekilde uçmalarına yardımcı olur.
3. METAR Kodu ve Yapısı
METAR raporları, uluslararası standartlara uygun, kısaltılmış bir kod formatında sunulur. Bu format, tüm dünyadaki pilotların ve hava trafik kontrolörlerinin raporları kolayca anlamasını sağlar. Bir METAR raporu aşağıdaki temel unsurlardan oluşur:
- Rapor Türü: METAR veya SPECI (özel rapor)
- İstasyon Tanımlayıcısı: Dört harfli ICAO kodu (örneğin, LTBA - İstanbul Atatürk Havalimanı)
- Gözlem Zamanı: Gözlemin yapıldığı gün ve saat (UTC - Eşgüdümlü Evrensel Zaman)
- Rüzgar: Rüzgarın yönü (derece) ve hızı (knot)
- Görüş Mesafesi: Metre veya deniz mili cinsinden görüş mesafesi
- Hava Olayları: Yağmur, kar, sis, gök gürültüsü vb. gibi hava olayları
- Bulutlar: Bulutların yüksekliği ve miktarı (örneğin, SKC - Gök Açık, FEW - Az Bulutlu, SCT - Dağınık Bulutlu, BKN - Parçalı Bulutlu, OVC - Kapalı)
- Sıcaklık ve Çiy Noktası: Santigrat derece cinsinden sıcaklık ve çiy noktası
- Basınç (QNH): Hektopaskal (hPa) veya inç civa (inHg) cinsinden deniz seviyesine indirgenmiş atmosferik basınç
- Ek Bilgiler (RMK): Gözlemci tarafından eklenen notlar ve açıklamalar
4. METAR Örneği ve Açıklaması
Aşağıda örnek bir METAR raporu ve açıklaması bulunmaktadır:
METAR LTBA 251230Z 27015KT 9999 FEW030 SCT050 BKN080 18/12 Q1012
- METAR: Standart METAR raporu
- LTBA: İstanbul Atatürk Havalimanı
- 251230Z: Gözlem 25'inci gün, 12:30 UTC'de yapılmıştır.
- 27015KT: Rüzgar 270 dereceden 15 knot hızla esiyor.
- 9999: Görüş mesafesi 10 kilometreden fazla (9999, 10 km+ anlamına gelir).
- FEW030: 3000 feet'te az bulutlu.
- SCT050: 5000 feet'te dağınık bulutlu.
- BKN080: 8000 feet'te parçalı bulutlu.
- 18/12: Sıcaklık 18 derece, çiy noktası 12 derece.
- Q1012: QNH (deniz seviyesine indirgenmiş basınç) 1012 hPa.
5. SPECI Raporları
SPECI raporları, METAR raporlarına benzerdir, ancak belirli bir eşik değerinin aşılması durumunda (örneğin, rüzgar hızında ani bir değişiklik, görüş mesafesinde azalma) yayınlanırlar. SPECI, olağandışı veya hızla değişen hava koşulları hakkında anında bilgi sağlar.
6. TAF (Terminal Aerodrome Forecast) ile Karşılaştırma
TAF (Terminal Aerodrome Forecast), bir havaalanı çevresindeki beklenen hava koşulları hakkında bir tahmin raporudur. METAR mevcut hava koşulları'nı gösterirken, TAF gelecekteki hava koşulları'nı tahmin eder. Her ikisi de uçuş planlaması için önemlidir.
7. METAR'ın Kullanım Alanları
METAR raporları, havacılıkta çeşitli amaçlar için kullanılır:
- Uçuş Planlaması: Pilotlar, uçuş öncesinde METAR raporlarını inceleyerek rota üzerindeki hava koşulları hakkında bilgi edinirler.
- Kalkış ve İniş Kararları: Pilotlar, kalkış ve iniş sırasında güncel METAR raporlarını kullanarak güvenli bir şekilde hareket etmeye karar verirler.
- Hava Trafik Kontrol: Hava trafik kontrolörleri, METAR raporlarını kullanarak hava sahasını yönetir ve uçaklara güvenli bir şekilde rehberlik ederler.
- Hava Durumu Tahminleri: Meteorologlar, METAR verilerini kullanarak hava durumu modellerini geliştirir ve daha doğru tahminler yaparlar.
8. METAR Kaynakları
METAR raporlarına çeşitli kaynaklardan erişilebilir:
- Havacılık Meteoroloji Web Siteleri: NOAA, AWC gibi web siteleri güncel METAR raporlarını sağlar.
- Havacılık Uygulamaları: ForeFlight, Garmin Pilot gibi havacılık uygulamaları, METAR verilerini haritalar üzerinde gösterir ve kolay erişim sağlar.
- Hava Trafik Kontrol Birimleri: Pilotlar, uçuş sırasında hava trafik kontrol birimlerinden METAR raporları talep edebilirler.
9. Ayrıca Bakınız
Bu makale, METAR hakkında kapsamlı bir genel bakış sunmayı amaçlamaktadır. Havacılıkta kullanılan diğer meteorolojik terimler ve kavramlar hakkında daha fazla bilgi edinmek için yukarıdaki bağlantıları kullanabilirsiniz.