mankurtlaşma ne demek?

Mankurtlaşma

Mankurtlaşma, Cengiz Aytmatov'un Gün Olur Asra Bedel romanında geçen ve köklerinden, tarihinden, kültüründen koparılmış, geçmişini bilmeyen, dolayısıyla kolayca manipüle edilebilen ve efendisine körü körüne bağlı bir köle haline getirilmiş insanı ifade eden bir kavramdır.

Temel Özellikleri:

• Geçmişten Kopuş: Mankurt, kendi tarihini, kültürünü ve değerlerini unutmuş veya bunlardan bihaberdir. Bu durum, kimliksizleşmeye ve aidiyetsizlik duygusuna yol açar. (Kimliksizleşme)
• Manipülasyona Açıklık: Kendi değerlerine sahip olmayan mankurt, dış etkilerle kolayca yönlendirilebilir. Efendisinin veya ideolojinin doğruluğunu sorgulamadan kabul eder. (Manipülasyon)
• Eleştirel Düşünce Yoksunluğu: Mankurt, eleştirel düşünme yeteneğini kaybetmiştir. Olayları ve bilgileri sorgulamadan, olduğu gibi kabul eder. (Eleştirel%20Düşünce)
• Kör Bağlılık: Mankurt, efendisine veya ideolojisine kayıtsız şartsız bağlıdır. Kendi çıkarlarını veya başkalarının haklarını gözetmeksizin, efendisinin isteklerini yerine getirir. (Kör%20Bağlılık)

Kökeni ve Hikayesi:

Aytmatov'un romanında anlatılan efsaneye göre, savaş esirleri olan genç erkeklerin kafaları tıraş edilir, ıslak deve derisiyle sarılır ve güneş altında bırakılırdı. Kuruyan deri, kafayı sıkıştırır, dayanılmaz acılara neden olur ve sonunda hafızalarını kaybetmelerine yol açardı. Bu işkenceye maruz kalanlar, geçmişlerini unutarak mankurtlara dönüşürdü.

Günümüzdeki Anlamı:

Mankurtlaşma, günümüzde sadece fiziksel işkenceyle değil, kültürel yozlaşma, propaganda, eğitim sistemindeki yanlışlıklar gibi çeşitli yollarla da gerçekleşebilir. Bir toplumun değerlerinden uzaklaşması, eleştirel düşünce yeteneğini kaybetmesi ve dış güçlerin etkisi altında kalması, mankurtlaşma olarak değerlendirilebilir.