mütekabiliyet ne demek?

Mütekabiliyet Nedir?

Mütekabiliyet, uluslararası ilişkilerde bir devletin, başka bir devlete tanıdığı hakları ve ayrıcalıkları, o devletin de kendisine aynı şekilde tanıması prensibidir. Bir nevi "eşit muamele" ilkesidir. Esasen, bir devletin kendi vatandaşlarına veya kurumlarına sağladığı avantajların, diğer devletin vatandaşları veya kurumları tarafından da aynı şartlarda elde edilebilmesini ifade eder.

Mütekabiliyet ilkesi, diplomasiden ticarete, vize uygulamalarından yargı süreçlerine kadar birçok alanda kendini gösterebilir. Amacı, uluslararası ilişkilerde adaleti ve dengeyi sağlamak, ayrımcılığı önlemektir. Örneğin, bir ülke Türk vatandaşlarına vize uyguluyorsa, Türkiye de o ülke vatandaşlarına vize uygulayabilir.

Mütekabiliyetin önemli olduğu bazı alanlar şunlardır:

• Diplomasi: Bir ülkenin diğer ülkedeki diplomatik temsilciliklerine sağladığı ayrıcalıkların (dokunulmazlık, vergi muafiyeti vb.), aynı şekilde kendi diplomatik temsilciliklerine de sağlanması. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi için: Diplomasi
• Vize Uygulamaları: Bir ülkenin vatandaşlarına vize uygulayan ülkeye, aynı şekilde vize uygulaması. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi için: Vize
• Ticaret: Bir ülkenin diğer ülkeye tanıdığı gümrük tarifeleri veya ticaret kolaylıklarının, aynı şekilde kendi ürünlerine de tanınması. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi için: Ticaret
• Yabancı Yatırımlar: Bir ülkenin yabancı yatırımcılara sağladığı hakların, kendi yatırımcılarına da o ülkede sağlanması. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi için: Yabancı%20Yatırımlar
• Yargı: Bir ülkede yargılanan yabancıların, kendi vatandaşlarının o ülkede yargılanması durumunda sahip olacağı haklara sahip olması. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi için: Yargı

Mütekabiliyet, uluslararası hukukta genel kabul görmüş bir ilke olmakla birlikte, her zaman tam olarak uygulanmayabilir. Devletler, kendi çıkarları doğrultusunda bu ilkeye istisnalar getirebilir veya farklı yaklaşımlar sergileyebilir.