lüminesans ne demek?

Lüminesans

Lüminesans, bir maddenin ısı yoluyla değil, başka bir enerji türü (örneğin, kimyasal reaksiyon, elektrik enerjisi, ışık veya mekanik hareket) emerek ışık yayması olayıdır. Bu olay, atomların veya moleküllerin uyarılmış hallere geçmesi ve ardından temel hallerine dönerken foton yaymalarıyla gerçekleşir.

Lüminesans, birçok farklı türde olabilir ve uyarılma mekanizmasına göre sınıflandırılır:

  • Fotolüminesans: Bir maddenin ışık (foton) emerek ışık yaymasıdır. Floresans ve Fosforesans fotolüminesansın alt türleridir.
    • Floresans: Uyarılma sona erdikten hemen sonra ışık yayımı durur (genellikle nanosaniyeler içinde).
    • Fosforesans: Işık yayımı, uyarılma sona erdikten sonra bir süre daha devam eder (saniyelerden saatlere kadar).
  • Kemilüminesans: Kimyasal bir reaksiyon sonucu ışık yayılmasıdır. Reaksiyon ısı üretmez, bu nedenle "soğuk ışık" olarak da bilinir.
  • Biyolüminesans: Canlı organizmalar tarafından üretilen kimyasal reaksiyonlar sonucu ışık yayılmasıdır (örneğin, ateş böcekleri).
  • Elektrolüminesans: Bir elektrik akımı veya elektrik alanının etkisiyle bir maddenin ışık yaymasıdır.
  • Tribolüminesans: Bir katı maddenin mekanik olarak ayrılması, kırılması, ovulması veya çizilmesi sonucu ışık yayılmasıdır.
  • Radyolüminesans: Bir maddenin iyonlaştırıcı radyasyon (örneğin, alfa, beta veya gama ışınları) emerek ışık yaymasıdır.
  • Termolüminesans: Daha önceden radyasyona maruz kalmış bir malzemenin ısıtılmasıyla ışık yaymasıdır. Isıtma, malzemenin daha önce yakaladığı enerjiyi serbest bırakmasını sağlar.

Lüminesans, aydınlatma, ekran teknolojileri, biyomedikal görüntüleme, sensörler ve güvenlik uygulamaları gibi birçok alanda kullanılır. Örneğin, LED'ler elektrolüminesansı kullanırken, floresan lambalar fotolüminesansı kullanır. Biyolüminesans, biyolojik araştırmalarda ve tıbbi teşhiste kullanılır.