korunan coğrafi işaret ne demek?

Korunan Coğrafi İşaret

Korunan coğrafi işaret, belirli bir coğrafi bölgeye ait olan ve bu bölgeye özgü niteliklere, üne veya diğer karakteristik özelliklere sahip bir ürünü tanımlayan işarettir. Bu işaretler, tüketicilere ürünün kaynağı ve kalitesi hakkında güvence verirken, üreticilerin de ürünlerini daha iyi pazarlamalarına yardımcı olur.

Temel Amaçları:

• Tüketiciyi Koruma: Ürünün kaynağı ve kalitesi hakkında doğru bilgi sağlayarak tüketicinin yanıltılmasını önlemek.
• Üreticiyi Destekleme: Yerel üreticilerin ürünlerini ayırt etmelerine ve rekabet avantajı elde etmelerine yardımcı olmak.
• Kırsal Kalkınmayı Teşvik: Belirli bir coğrafi bölgeye özgü ürünlerin üretimini teşvik ederek kırsal ekonomileri desteklemek.
• Kültürel Mirası Koruma: Geleneksel üretim yöntemlerini ve yerel bilgi birikimini koruyarak kültürel mirası sürdürülebilir kılmak.

Koruma Kapsamı:

Korunan coğrafi işaretler, genellikle iki ana kategoriye ayrılır:

• Menşe Adı: Ürünün tüm özelliklerinin veya temel niteliklerinin belirli bir coğrafi alandan kaynaklandığı durumlarda kullanılır. Üretim, işleme ve hazırlama aşamalarının tamamı belirlenen coğrafi alanda gerçekleşmelidir. Örneğin, Antep Baklavası.
• Mahreç İşareti: Ürünün belirli bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri esas olarak belirli bir coğrafi alana atfedilebiliyorsa kullanılır. Üretim aşamalarından en az birinin belirlenen coğrafi alanda gerçekleşmesi yeterlidir. Örneğin, Hereke Halısı.

Tescil Süreci:

Bir ürünün coğrafi işaret olarak korunabilmesi için, ilgili ürünün üreticileri veya temsilcileri tarafından yetkili kurumlara başvuruda bulunulması gerekir. Başvuruda, ürünün coğrafi bölge ile olan ilişkisi, üretim yöntemleri ve ürünün karakteristik özellikleri detaylı olarak açıklanmalıdır. Başvuru, ilgili kurum tarafından incelenir ve uygun bulunması halinde tescil edilir. Türkiye'de bu süreç Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yürütülmektedir.

Hukuki Koruma:

Tescil edilen coğrafi işaretler, hukuki olarak korunur ve izinsiz kullanımlara karşı yaptırımlar uygulanabilir. Bu sayede, tüketicilerin yanıltılması ve üreticilerin haklarının ihlal edilmesi önlenir. Coğrafi işaretin izinsiz kullanımı, marka ihlali olarak değerlendirilebilir.

Örnekler:

Türkiye'de tescilli birçok coğrafi işaret bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Afyon Sucuğu
• Malatya Kayısısı
• İzmir Tulum Peyniri

Bu işaretler, ilgili ürünlerin belirli bir coğrafi bölgeden geldiğini ve belirli kalite standartlarına uygun olarak üretildiğini garanti eder.