konseptüalizm ne demek?

Kavramsalcılık (Konseptüalizm)

Konseptüalizm, felsefede genel terimler ve evrensellerin statüsüyle ilgili bir metafizik görüştür. Bu görüşe göre, evrenseller (örneğin, "insanlık", "beyazlık" gibi) ne Platoncu bir şekilde ayrı bir varoluşa sahip ideal formlardır, ne de Nominalizm'in iddia ettiği gibi sadece isimlerden ibarettirler.

Konseptüalizm, evrensellerin zihinde var olan kavramlar olduğunu savunur. Yani, "insan" kelimesiyle ifade ettiğimiz evrensel, bireysel insanların zihinlerinde oluşan ortak bir kavramdır. Bu kavram, tek tek insanları deneyimleyerek oluşturduğumuz bir soyutlamadır.

Temel İlkeler:

• Evrenseller zihinde var olur: Evrenseller, bağımsız bir gerçekliğe sahip değildir; zihnin soyutlama yeteneği sayesinde oluşan kavramlardır.
• Deneyim yoluyla oluşur: Zihin, tekil nesneleri ve olayları deneyimleyerek ortak özellikleri belirler ve bu özelliklerden bir kavram oluşturur.
• Nominalizme karşıdır: Evrensellerin sadece isimlerden ibaret olmadığını, zihinsel bir karşılığı olduğunu savunur.
• Realizme karşıdır: Evrensellerin, tekil nesnelerden bağımsız bir varoluşa sahip olmadığını iddia eder.

Önemli Temsilcileri:

• Pierre Abélard: Konseptüalizmin öncülerinden sayılır.
• John Locke: Ampirist felsefesiyle konseptüalizme katkıda bulunmuştur.
• Immanuel Kant: Transendental idealizminde, kavramların deneyimi şekillendirdiğini savunmuştur (dolaylı olarak konseptüalizmle ilişkilendirilebilir).

Eleştiriler:

• Kavramların nasıl oluştuğu sorunu: Zihnin, deneyimlerden nasıl ortak kavramlar oluşturduğu tam olarak açıklanmayabilir.
• Öznellik sorunu: Kavramların zihinsel olması, öznelliğe ve dolayısıyla nesnel bilginin imkansızlığına yol açabilir mi?

Konseptüalizm, evrensel kavramların kaynağı ve statüsü hakkında önemli bir felsefi yaklaşımdır. Evrensellerin zihinsel birer yapı olduğu fikri, bilgi, dil ve gerçeklik üzerine yapılan tartışmalara katkıda bulunmaktadır.