kimya bileşik isimleri ne demek?

Kimyasal Bileşik İsimlendirmesi

Kimyasal bileşiklerin isimlendirilmesi, hangi elementlerin hangi oranlarda bir araya geldiğini belirtmek için kullanılan sistematik bir yöntemdir. Bu isimlendirme, bilim insanlarının dünya çapında aynı bileşiği aynı isimle anlamasını sağlar. Farklı bileşik türleri için farklı isimlendirme kuralları vardır.

1. İyonik Bileşikler:

İyonik bileşikler, metal ve ametaller arasında elektron transferiyle oluşan bileşiklerdir. İsimlendirme kuralları şöyledir:

• Katyon (pozitif yüklü iyon) adı önce gelir, ardından anyon (negatif yüklü iyon) adı gelir.

• Metal katyonları genellikle elementin adını alır. Örneğin, sodyum (Na) sodyum iyonu (Na+) olarak adlandırılır.

• Ametallerin anyonları, elementin adının sonuna "-ür" eki getirilerek adlandırılır. Örneğin, klor (Cl) klorür iyonu (Cl-) olarak adlandırılır.

  Örnek: Sodyum klorür (NaCl)

• Geçiş metalleri birden fazla yük alabilir. Bu durumda, metalin yükü Roma rakamlarıyla parantez içinde belirtilir.

  Örnek: Demir(II) oksit (FeO), Demir(III) oksit (Fe₂O₃)

2. Moleküler (Kovalent) Bileşikler:

Moleküler bileşikler, ametallerin elektron paylaşımıyla oluşturduğu bileşiklerdir. İsimlendirme kuralları şöyledir:

• Daha elektropozitif olan element önce gelir.

• Elementlerin oranlarını belirtmek için Latince ön ekler kullanılır. (mono-, di-, tri-, tetra-, penta-, hexa-, hepta-, octa-, nona-, deca-)

• Son elementin adının sonuna "-ür" eki getirilir.

• İlk elementin sayısı bir ise (mono-) ön eki genellikle kullanılmaz.

  Örnek: Karbondioksit (CO₂), Diazot pentaoksit (N₂O₅)

3. Asitler:

Asitler, suda çözündüğünde hidrojen iyonu (H+) veren maddelerdir. İki ana asit türü vardır:

• Hidroasitler: Sadece hidrojen ve bir ametal içerirler. "Hidro-" ön eki ve ametalin adının sonuna "-ik" eki getirilerek adlandırılırlar.

  Örnek: Hidroklorik asit (HCl)

• Oksoasitler: Hidrojen, oksijen ve başka bir element içerirler. İsimlendirme, içeren poliatomik iyonun adına göre yapılır. "-at" ile biten iyonlar "-ik" asitlere, "-it" ile biten iyonlar "-öz" asitlere dönüşür.

  Örnek: Sülfürik asit (H₂SO₄, sülfat iyonundan gelir), Nitröz asit (HNO₂, nitrit iyonundan gelir)

4. Organik Bileşikler:

Organik bileşikler, karbon içeren bileşiklerdir. İsimlendirme, karbon zincirinin uzunluğuna, fonksiyonel grupların varlığına ve konumuna göre değişir. Bu konu daha karmaşık kurallar içerir.

Bu bilgiler ışığında, ilgili kavramlar hakkında daha fazla bilgi almak için aşağıdaki bağlantıları ziyaret edebilirsiniz:

• İyonik Bileşikler
• Katyon
• Anyon
• Moleküler%20Bileşikler veya Kovalent%20Bileşikler
• Elektropozitif
• Asitler
• Organik%20Bileşikler
• Fonksiyonel%20Grup