kaya oluşumları ne demek?

Kaya Oluşumları Hakkında Bilgi

Kaya oluşumları, yerkabuğunu oluşturan ve bir veya birden fazla mineralin bir araya gelmesiyle oluşan doğal katı kütlelerdir. Kayaçlar, oluşum süreçlerine göre başlıca üç ana gruba ayrılır:

1. Magmatik (Püskürük) Kayaçlar:

   • Magma veya lavın soğuyup katılaşmasıyla oluşurlar. Soğuma hızı ve yerine göre farklı dokulara sahip olabilirler. Örneğin, hızlı soğuma sonucu ince taneli volkanik%20kayaçlar (örneğin bazalt) oluşurken, yavaş soğuma sonucu iri taneli plütonik%20kayaçlar (örneğin granit) oluşur.

2. Sedimanter (Tortul) Kayaçlar:

   • Mevcut kayaçların ayrışması, taşınması ve birikmesi sonucu oluşan tortuların zamanla sıkışıp çimentolaşmasıyla meydana gelirler. Üç ana türü vardır:
     • Kırıntılı%20tortul%20kayaçlar (örneğin kumtaşı, kiltaşı): Daha önce var olan kayaçların fiziksel olarak parçalanmasıyla oluşan tanelerin birikmesiyle oluşur.
     • Kimyasal%20tortul%20kayaçlar (örneğin kireçtaşı, kaya tuzu): Çözeltideki minerallerin çökelmesiyle oluşur.
     • Organik%20tortul%20kayaçlar (örneğin kömür, tebeşir): Organik maddelerin (bitki ve hayvan kalıntıları) birikmesiyle oluşur.

3. Metamorfik (Başkalaşım) Kayaçlar:

   • Mevcut kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç altında yapısal ve mineralojik olarak değişime uğramasıyla oluşurlar. Bu değişim süreci metamorfizma olarak adlandırılır. Metamorfizma, bölgesel (büyük alanlarda) veya temas (magma ile temas halinde) olabilir. Örneğin, kireçtaşından mermer, kiltaşından şist oluşabilir.