Katatoni Hakkında Bilgi

Katatoni, hareket, davranış ve konuşmada belirgin anormalliklerle karakterize edilen bir psikomotor sendromdur. Çeşitli psikiyatrik ve tıbbi durumlarda ortaya çıkabilir. Temel olarak bir tanı değil, altta yatan bir rahatsızlığın belirtisidir.

Belirtileri:

Katatoninin belirtileri oldukça çeşitlidir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En sık görülen belirtilerden bazıları şunlardır:

• Motor Anormallikler:

  • Stupor: Çevreye karşı tepkisizlik, hareket ve konuşma eksikliği.
  • Catalepsy: Vücudun pasif olarak yerleştirildiği pozisyonu uzun süre koruması.
  • Flexibilitas cerea (Mum Esnekliği): Bir başkasının vücut uzuvlarını hareket ettirmesine izin verme ve o pozisyonda tutma.
  • Mutizm: Konuşmama.
  • Negativizm: Dış uyaranlara veya talimatlara direnme veya zıt yönde hareket etme.
  • Posturing: Garip veya uygunsuz pozisyonları sürdürme.
  • Maniyerizm: Garip, abartılı hareketler.
  • Stereotipi: Tekrarlayan, amaçsız hareketler.
  • Ajitasyon: Aşırı motor aktivite, huzursuzluk.
  • Grimaslar: Garip yüz ifadeleri.
  • Ekolali: Başkalarının söylediklerini tekrarlama.
  • Ekopraksi: Başkalarının hareketlerini taklit etme.

• Diğer Belirtiler:

  • Otonom Dengesizlik: Kalp atış hızı, kan basıncı ve terleme gibi otonom fonksiyonlarda anormallikler.
  • Ateş: Vücut ısısının yükselmesi.
  • Bilinç Değişiklikleri: Sersemlik, konfüzyon.

Nedenleri:

Katatoninin birçok potansiyel nedeni vardır. En sık görülen nedenler şunlardır:

• Şizofreni ve diğer psikotik bozukluklar
• Bipolar bozukluk
• Depresyon
• Otoimmün ensefalit gibi tıbbi durumlar
• Metabolik bozukluklar
• İlaçlar veya madde kullanımı

Tanı:

Katatoni tanısı, belirtilerin klinik değerlendirmesiyle konulur. Bush-Francis Catatonia Rating Scale (BFCRS) gibi standardize edilmiş değerlendirme araçları, tanıyı desteklemeye yardımcı olabilir.

Tedavi:

Katatoninin tedavisi genellikle altta yatan nedene yöneliktir. Benzodiazepinler (özellikle lorazepam) ve elektrokonvülsif terapi (EKT) katatoninin tedavisinde sıklıkla kullanılır.

Önemli Not: Katatoni, potansiyel olarak hayatı tehdit eden bir durumdur. Erken tanı ve tedavi, prognozu iyileştirmede önemlidir.