Kara gül, doğal olarak siyah renkte veya çok koyu bordo renkte olan ve bu özelliğiyle dikkat çeken gül çeşitlerine verilen genel bir addır. Bu güllerin rengi, genetik faktörler, yetişme koşulları ve toprak özelliklerinin birleşimiyle oluşur. Kara güller, nadir bulunmaları ve estetik görünümleri nedeniyle özel bir değere sahiptir. Sembolik olarak farklı anlamlar taşıyabilirler.
Kara güller, dünyanın farklı bölgelerinde yetiştirilmektedir. Ancak, özellikle Türkiye'nin Şanlıurfa iline bağlı Halfeti ilçesinde yetişen "Halfeti Gülü" (Rosa 'Halfeti') bu konuda ünlüdür. Halfeti'nin kendine özgü toprak yapısı ve Fırat Nehri'nden kaynaklanan suyun mineral içeriği, bu güllerin karakteristik siyah rengini almasında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, Halfeti dışında başka bölgelerde de koyu renkli güller yetiştirilmektedir.
Kara gül olarak bilinen farklı gül çeşitleri mevcuttur:
Bu çeşitlerin yanı sıra, farklı melezleme çalışmalarıyla elde edilen ve koyu renklere sahip başka gül türleri de bulunmaktadır.
Kara gül yetiştirmek, diğer gül türlerine göre biraz daha dikkat gerektirebilir. Özellikle Halfeti Gülü'nün kendine özgü toprak ve iklim koşullarına ihtiyaç duyması, bu türün farklı bölgelerde yetiştirilmesini zorlaştırmaktadır. Genel olarak, kara gül yetiştirirken dikkat edilmesi gerekenler:
Kara gül, farklı kültürlerde çeşitli anlamlar taşımaktadır:
Kara gül, edebiyat, sanat ve popüler kültürde sıkça karşımıza çıkar. Şiirlerde, romanlarda, filmlerde ve şarkılarda, kara gül genellikle yukarıda bahsedilen sembolik anlamlarıyla kullanılır. Gotik edebiyatın ve karanlık romantizmin önemli bir sembolü haline gelmiştir. Ayrıca, bazı moda akımlarında ve dövme sanatında da sıklıkla tercih edilen bir motiftir.
Halfeti Gülü gibi bazı kara gül türleri, doğal yaşam alanlarının tahrip olması ve iklim değişiklikleri nedeniyle tehdit altındadır. Bu nedenle, bu türlerin korunması için çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ve diğer kuruluşlar, Halfeti'de gül yetiştiriciliğini teşvik etmek, gen kaynaklarını korumak ve sürdürülebilir turizmi desteklemek amacıyla projeler geliştirmektedir.