kan uyuşmazlığı ne demek?

Kan Uyuşmazlığı (Rh Uyuşmazlığı)

Kan uyuşmazlığı, anne Rh negatif (-) ve bebek Rh pozitif (+) olduğunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum genellikle ilk hamilelikte sorun yaratmazken, sonraki hamileliklerde annenin vücudunun bebeğin kan hücrelerine karşı antikor üretmesine neden olabilir. Bu antikorlar, bebeğin kırmızı kan hücrelerine saldırarak hemolitik hastalık olarak bilinen ciddi bir duruma yol açabilir.

Uyuşmazlığın Mekanizması:

1. İlk Hamilelik: Rh negatif bir annenin Rh pozitif bir bebeği taşıdığı ilk hamilelikte, doğum sırasında veya düşük, kürtaj gibi durumlarda bebeğin kanı anne kanına karışabilir.
2. Antikor Üretimi: Annenin bağışıklık sistemi, Rh pozitif kan hücrelerini yabancı olarak algılar ve bunlara karşı anti-Rh antikorları üretmeye başlar. Bu süreç genellikle ilk hamilelikte yavaş ilerlediği için bebek etkilenmez.
3. Sonraki Hamilelikler: Anne tekrar Rh pozitif bir bebek taşırsa, daha önceki hamilelikte üretilmiş olan anti-Rh antikorları plasentayı geçerek bebeğin kan hücrelerine saldırır. Bu durum, bebeğin kan hücrelerinin parçalanmasına (hemoliz) neden olur.

Kan Uyuşmazlığının Sonuçları:

• Bebekte Anemi: Kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu bebekte kansızlık (anemi) gelişir.
• Sarılık: Hemoliz sonucu açığa çıkan bilirubin maddesi bebeğin cildinde ve gözlerinde sarılığa neden olur. Şiddetli sarılık, beyin hasarına yol açabilir (kernikterus).
• Hidrops Fetalis: Bebeğin vücudunda aşırı sıvı birikimiyle karakterize ciddi bir durumdur. Hayatı tehdit edebilir.
• Düşük veya Ölü Doğum: Şiddetli vakalarda bebek anne karnında kaybedilebilir.

Kan Uyuşmazlığının Önlenmesi:

Kan uyuşmazlığının önlenmesi için en etkili yöntem, Rh negatif annelere hamilelik sırasında ve doğumdan sonra anti-D immünglobulin (RhoGAM) adı verilen bir iğne yapılmasıdır. Bu iğne, annenin Rh pozitif kan hücrelerine karşı antikor üretmesini engeller.

• Anti-D İmmünglobulin Nedir? https://www.nedemek.page/kavramlar/anti-d%20immünglobulin
• Hemolitik Hastalık: https://www.nedemek.page/kavramlar/hemolitik%20hastalık
• Hemoliz: https://www.nedemek.page/kavramlar/hemoliz