kalsipotriol ne demek?

Kalsipotriol

Kalsipotriol (INN: Calcipotriol), D vitamini'nin sentetik bir türevidir ve öncelikle sedef hastalığı tedavisinde topikal (cilt üzerine uygulanan) bir ilaç olarak kullanılır. Aynı zamanda kalsitriol'e benzer şekilde, kalsiyum homeostazını etkileyebilir ve bu nedenle bazı durumlarda hiperkalsemi gibi yan etkilere neden olabilir.

Genel Bilgiler

• Kimyasal Formül: C27H40O3
• Molekül Ağırlığı: 412.60 g/mol
• CAS Numarası: 141771-06-0
• ATC Kodu: D05AX02 (Dermatolojik ajanlar, diğer psöriyatikler)

Kullanım Alanları

Kalsipotriol'ün başlıca kullanım alanı sedef hastalığı tedavisidir. Özellikle plak tipi sedef hastalığı olan hastalarda, ciltteki inflamasyonu azaltır ve cilt hücrelerinin aşırı çoğalmasını baskılar. Kalsipotriol, genellikle kortikosteroid (örneğin, betametazon) ile kombinasyon halinde de kullanılabilir. Bu kombinasyon, her iki ilacın da sinerjik etkisinden faydalanarak daha etkili bir tedavi sağlar.

Etki Mekanizması

Kalsipotriol, D vitamini reseptörlerine (VDR) bağlanarak etki gösterir. Bu reseptörler, cilt hücreleri (keratinositler) dahil olmak üzere birçok hücrede bulunur. VDR aktivasyonu, cilt hücrelerinin farklılaşmasını ve çoğalmasını düzenleyen genlerin ekspresyonunu etkiler. Sedef hastalığı'nda, cilt hücreleri çok hızlı bir şekilde çoğalır ve kalın, pullu plaklar oluşturur. Kalsipotriol, bu süreci yavaşlatarak cilt hücrelerinin normalleşmesine yardımcı olur. Ayrıca, inflamatuar sitokinlerin üretimini azaltarak inflamasyonu da baskılar.

Uygulama Şekli ve Dozaj

Kalsipotriol, genellikle krem, merhem veya losyon formunda bulunur ve doğrudan etkilenen cilt bölgelerine uygulanır. Doktor tarafından aksi belirtilmedikçe, genellikle günde iki kez uygulanır. Uygulama sıklığı ve dozu, hastanın durumuna ve ilacın formülasyonuna bağlı olarak değişebilir.

Yan Etkiler

Kalsipotriol'ün yaygın yan etkileri şunlardır:

• Ciltte tahriş, kaşıntı ve kızarıklık
• Kuruluk
• Yanma hissi

Daha az görülen ancak daha ciddi yan etkiler şunlardır:

• Hiperkalsemi (kanda yüksek kalsiyum seviyesi) - Özellikle yüksek dozlarda ve uzun süreli kullanımda görülebilir.
• Hiperkalsiüri (idrarda yüksek kalsiyum seviyesi)
• Ciltte incelme (uzun süreli kullanımda)

Kontrendikasyonlar

Kalsipotriol, aşağıdaki durumlarda kullanılmamalıdır:

• Hiperkalsemi veya D vitamini toksisitesi
• Kalsipotriol'e veya formülasyonun herhangi bir bileşenine karşı aşırı duyarlılık
• Şiddetli böbrek yetmezliği (doktor kontrolünde dikkatli kullanılmalıdır)

İlaç Etkileşimleri

Kalsipotriol'ün diğer ilaçlarla etkileşimleri şunları içerebilir:

• Tiyazid diüretikler (hiperkalsemi riskini artırabilir)
• D vitamini içeren diğer takviyeler (hiperkalsemi riskini artırabilir)

Uyarılar ve Önlemler

• Kalsipotriol tedavisi sırasında, kalsiyum seviyeleri düzenli olarak izlenmelidir.
• Yüksek dozlarda ve uzun süreli kullanımdan kaçınılmalıdır.
• Yüzde kullanımından kaçınılmalıdır, çünkü ciltte tahrişe neden olabilir.
• Güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılmalıdır veya güneş koruyucu kullanılmalıdır, çünkü kalsipotriol cildi güneşe karşı daha hassas hale getirebilir.
• Hamilelik ve emzirme döneminde kullanımının güvenliği tam olarak belirlenmemiştir, bu nedenle doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır.

Marka İsimleri

Kalsipotriol, çeşitli marka isimleri altında bulunabilir, örneğin:

• Dovonex
• Calcitrene
• Silkis

Bu liste tam değildir ve ülkeye göre farklılık gösterebilir.

Araştırma ve Geliştirme

Kalsipotriol, sedef hastalığı tedavisinde önemli bir yere sahip olmasının yanı sıra, diğer cilt hastalıkları ve D vitamini eksikliği ile ilgili durumların tedavisinde de potansiyel uygulamaları için araştırılmaktadır.

Yasal Uyarı: Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorunu için mutlaka bir doktora danışınız. İlaç kullanmadan önce doktorunuzdan bilgi alınız.