iridyum ne demek?

İridyum Hakkında Bilgi

İridyum (Ir), periyodik tabloda geçiş metalleri grubunda yer alan, sert, kırılgan, gümüşi-beyaz renkte bir elementtir. Platin grubu metallerinden biridir ve doğada genellikle diğer platin metalleriyle birlikte bulunur.

Temel Özellikleri:

• Atom Numarası: 77
• Atom Ağırlığı: 192.22 g/mol
• Erime Noktası: 2446 °C
• Kaynama Noktası: 4428 °C
• Yoğunluk: 22.56 g/cm³
• Oksidasyon Basamakları: +3, +4, +6 (en yaygın +3 ve +4)

Keşfi ve Adı:

İridyum, 1803 yılında Smithson Tennant tarafından keşfedilmiştir. Adını, bileşiklerinin renkli olmasından dolayı Yunan mitolojisindeki gökkuşağı tanrıçası İris'ten almıştır.

Doğada Bulunuşu:

İridyum, yerkabuğunda nadir bulunur. Genellikle Güney Afrika, Rusya, Kuzey ve Güney Amerika'daki platin yataklarında, osmiridyum gibi alaşımlar halinde bulunur. Ayrıca bazı meteoritlerde de iridyum konsantrasyonu yüksektir; bu durum, Kretase-Paleojen yok oluşu sırasında yaşanan büyük bir meteor çarpmasıyla ilişkilendirilmektedir. (Kretase-Paleojen yok oluşu)

Kullanım Alanları:

• Sertleştirici Ajan: Platin alaşımlarını sertleştirmek için kullanılır.
• Elektrik Kontakları: Yüksek erime noktası ve korozyona dayanıklılığı sayesinde elektrik kontaklarında kullanılır.
• Katalizör: Bazı kimyasal reaksiyonlarda katalizör olarak kullanılır. (Katalizör)
• Radyoaktif İridyum-192: Endüstriyel radyografide kullanılır (kaynak tespiti vb.).
• Korozyona Dayanıklı Ekipman: Yüksek korozyon direnci nedeniyle özel laboratuvar ekipmanlarında kullanılır.
• Bujilerde Kullanım: Yüksek performanslı bujilerin üretiminde kullanılır.

Önemli Bileşikleri:

• İridyum tetroksit (IrO4)
• İridyum triklorür (IrCl3)
• Hekzakloroiridik asit (H2IrCl6)

Sağlık ve Güvenlik:

İridyum ve bileşikleri genellikle toksik değildir, ancak tozları solunmamalıdır. Çalışma ortamında uygun havalandırma ve kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır.