İhtikâr, bir malı piyasadan çekerek veya stoklayarak yapay bir kıtlık oluşturup, fiyatının yükselmesini bekleyerek yüksek kâr elde etme eylemidir. İslam hukukunda haram kabul edilen bir uygulamadır.
İhtikârın Temel Unsurları:
- Malın Piyasadan Çekilmesi/Stoklanması: İhtikârın gerçekleşmesi için öncelikle malın piyasadan toplanması veya depolanarak arzın azaltılması gerekir.
- Yapay Kıtlık Oluşturma: Amaç, malın piyasada az bulunmasını sağlayarak talebi artırmak ve böylece fiyatları yükseltmektir.
- Fiyat Artışından Kâr Elde Etme: İhtikâr yapan kişi, malın fiyatı arttıktan sonra satarak normalin üzerinde bir kâr elde etmeyi hedefler.
- Toplum Zararı: İhtikâr, toplumun genelinin zarar görmesine neden olur. Özellikle temel ihtiyaç maddelerinde yapılan ihtikâr, yoksul kesimin alım gücünü düşürür ve sosyal huzursuzluğa yol açar.
İhtikârın Hükmü:
İslam'da ihtikâr kesin olarak yasaklanmıştır. Hz. Muhammed (s.a.v.)'in bu konuda çeşitli hadisleri bulunmaktadır. Bu hadislerde, ihtikâr yapanların lanetlendiği, günahkâr olduğu ve cezalandırılacağı belirtilmektedir.
İhtikârın Türleri:
- Temel İhtiyaç Maddelerinde İhtikâr: Bu tür ihtikâr, özellikle ekmek, su, ilaç gibi insanların hayati ihtiyaçlarını karşılayan mallarda yapıldığında daha büyük bir günah olarak kabul edilir.
- Diğer Mallarda İhtikâr: Temel ihtiyaç maddeleri dışında kalan mallarda yapılan ihtikâr da haramdır, ancak temel ihtiyaç maddelerindeki kadar ağır bir günah olarak değerlendirilmez.
İhtikârla Mücadele:
İslam hukukunda, devletin ihtikârı önleme ve toplumun zarar görmesini engelleme yetkisi vardır. Devlet, fiyat kontrolleri, stok takibi, ceza uygulamaları gibi yöntemlerle ihtikârla mücadele edebilir.
İlgili Kavramlar: