Serhas Hakkında Bilgiler
Serhas (Farsça: خشایارشا - Xšayārša; Yunanca: Ξέρξης - Xérxēs), Ahameniş İmparatorluğu'nun dördüncü şahıdır. MÖ 486'dan MÖ 465'e kadar hüküm sürmüştür. Genellikle I. Serhas olarak da bilinir. Babası I. Darius ve annesi Atosa'dır. Serhas, babasının ölümünden sonra tahta geçmiştir.
Yaşamı ve Hükümdarlığı
Serhas'ın hükümdarlığı, babası I. Darius'un başlattığı Yunanistan'ı fethetme çabalarını devam ettirmesiyle bilinir. Ancak, Yunanistan'a karşı giriştiği seferler başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
- Tahta Geçişi: I. Darius'un ölümü üzerine, Serhas tahta geçmek için kardeşleri ile rekabet etmiştir. Annesi Atosa'nın etkisi ve I. Darius'un vasiyeti sayesinde tahtı ele geçirmiştir.
- Mısır ve Babil İsyanları: Serhas, tahta geçtikten sonra imparatorluğun çeşitli bölgelerinde çıkan isyanlarla uğraşmak zorunda kalmıştır. Özellikle Mısır ve Babil'deki isyanları bastırmak için askeri harekatlar düzenlemiştir. Bu isyanlar, imparatorluğun kaynaklarını tüketmiş ve Serhas'ın otoritesini sarsmıştır.
- Yunanistan Seferi (İkinci Pers İstilası): Serhas, babası I. Darius'un Maraton Savaşı'nda aldığı yenilginin intikamını almak ve Yunanistan'ı fethetmek amacıyla büyük bir ordu toplamıştır. MÖ 480 yılında Yunanistan'a karşı büyük bir sefer başlatmıştır. Bu seferde:
- Termopil Savaşı'nda Pers ordusu, Spartalı Leonidas liderliğindeki küçük bir Yunan kuvvetini yenilgiye uğratmıştır. Ancak, bu zafer Pers ordusuna büyük kayıplar verdirmiştir.
- Salamis Deniz Savaşı'nda Pers donanması, Yunan donanması tarafından büyük bir yenilgiye uğratılmıştır. Bu yenilgi, Pers ordusunun ikmal hatlarını tehlikeye atmış ve Yunanistan seferinin başarısız olmasına yol açmıştır.
- Plateia Savaşı'nda Pers ordusu, Yunan ordusu tarafından kesin bir yenilgiye uğratılmıştır. Bu savaş, Yunanistan'ın Pers egemenliğinden kurtulmasını sağlamıştır.
- Sanat ve Mimari Faaliyetleri: Serhas, hükümdarlığı döneminde Persepolis'te birçok yapı inşa ettirmiştir. Bu yapılar, Ahameniş sanatının ve mimarisinin önemli örnekleridir.
Kişiliği ve Karakteri
Tarihçiler, Serhas'ın karakteri hakkında farklı görüşler belirtmişlerdir. Bazı tarihçilere göre Serhas, kibirli, zalim ve kararsız bir hükümdardır. Diğer tarihçilere göre ise Serhas, babası I. Darius kadar yetenekli olmasa da, imparatorluğunu korumak için elinden geleni yapmıştır.
Ölümü ve Mirası
Serhas, MÖ 465 yılında bir saray komplosu sonucu öldürülmüştür. Ölümünden sonra yerine oğlu I. Artaserhas geçmiştir. Serhas'ın hükümdarlığı, Ahameniş İmparatorluğu'nun yükseliş döneminin sonunu ve gerileme döneminin başlangıcını temsil etmektedir. Yunanistan seferinin başarısızlığı, imparatorluğun gücünü sarsmış ve gelecekteki Pers-Yunan ilişkilerini etkilemiştir.
Ayrıca Bakınız