hiyeroglif yazı ne demek?
Hiyeroglif Yazısı Hakkında
Hiyeroglif yazısı, antik Mısır'da kullanılan ve resim sembollerine dayalı bir yazı sistemidir. Adı, Yunanca "kutsal oyma" anlamına gelen "hieros" (kutsal) ve "glypho" (oyma) kelimelerinden türetilmiştir. Bu yazı sistemi, sadece tapınak duvarları gibi kutsal ve resmi alanlarda değil, aynı zamanda papirüsler üzerinde de kullanılmıştır.
Hiyerogliflerin Özellikleri
- Resim Sembolleri: Hiyeroglifler, nesneleri, canlıları veya kavramları temsil eden resimlerden oluşur. Bu semboller, ideogram (fikirleri temsil eden semboller) veya fonogram (sesleri temsil eden semboller) olarak kullanılabilir.
- Yazım Yönü: Hiyeroglifler genellikle yatay veya dikey sıralar halinde yazılır. Yazının yönü, sembollerin baktığı yöne göre belirlenir. Örneğin, insan veya hayvan figürleri hangi yöne bakıyorsa, yazı o yönde okunmalıdır.
- Çok Anlamlılık: Bir hiyeroglif sembolü, bazen sadece temsil ettiği nesneyi ifade ederken, bazen de bir sesi veya bir fikri temsil edebilir. Bu durum, hiyerogliflerin çözümlenmesini zorlaştırmıştır.
- Determinatörler: Hiyerogliflerde, bir kelimenin anlamını netleştirmek için kullanılan determinatör adı verilen semboller bulunur. Bu semboller, kelimenin hangi kategoriye ait olduğunu gösterir (örneğin, insan, hayvan, bitki vb.).
Hiyerogliflerin Çözümlenmesi
Hiyerogliflerin çözümlenmesi, 1799'da bulunan Rosetta%20Taşı sayesinde mümkün olmuştur. Bu taş, aynı metnin hiyeroglif, demotik ve antik Yunanca versiyonlarını içermektedir. Jean-François Champollion, bu taşı kullanarak hiyerogliflerin şifresini çözmeyi başarmıştır.
Hiyerogliflerin Kullanım Alanları
Hiyeroglifler, antik Mısır'da çeşitli amaçlarla kullanılmıştır:
- Dini Metinler: Tapınak duvarlarına ve mezar odalarına yazılan dini metinler.
- Tarihi Kayıtlar: Firavunların yaşamlarını, zaferlerini ve önemli olayları anlatan tarihi kayıtlar.
- Edebi Eserler: Şiirler, hikayeler ve diğer edebi eserler.
- Günlük Yaşam: Mektuplar, sözleşmeler ve diğer günlük yaşamla ilgili belgeler.