histerezis ne demek?

Histerezis

Histerezis, bir sistemin durumunun, onu o duruma getiren etkenlere yalnızca anlık olarak değil, aynı zamanda geçmişine de bağlı olduğu bir olgudur. Başka bir deyişle, bir sistemin çıkışı, sadece mevcut girdiye değil, aynı zamanda girdinin geçmiş değerlerine de bağlıdır.

Temel Kavramlar:

• Girdi-Çıktı İlişkisi: Histerezis durumunda, girdideki değişiklikler çıktıda anında bir değişikliğe neden olmaz. Çıktı, girdideki değişiklikleri belirli bir gecikmeyle takip eder.
• Döngü Oluşumu: Histerezis genellikle bir grafik üzerinde bir döngü (histerezis döngüsü) şeklinde kendini gösterir. Girdi artarken ve azalırken, çıktı aynı girdi değerinde farklı değerler alır.
• Enerji Kaybı: Histerezis genellikle enerji kaybına neden olur. Bu kayıp, döngü içindeki alanla orantılıdır.

Histerezisin Görüldüğü Alanlar:

• Mıknatıslanma: Ferromanyetik malzemelerin mıknatıslanma ve demıknatıslanma süreçlerinde manyetik histerezis görülür.
• Mekanik Sistemler: Sürtünme, elastikiyet ve şekil hafızalı alaşımlar gibi mekanik sistemlerde mekanik histerezis gözlemlenebilir.
• Elektrik Devreleri: Bazı elektronik devrelerde (örneğin, Schmitt tetikleyici) histerezis, gürültüye karşı duyarlılığı azaltmak için kullanılır.
• Biyolojik Sistemler: Biyolojik sistemlerde (örneğin, hücre sinyalleşmesi) histerezis, kararlılık ve geri dönüşsüzlüğü sağlamak için kullanılabilir.
• Ekonomi: Ekonomik modellerde, tüketici davranışlarında ve piyasa tepkilerinde ekonomik histerezis görülebilir.
• Kontrol Sistemleri: Kontrol sistemlerinde histerezis, sistemin kararlılığını ve performansını etkileyebilir.