Hiperkalemi, kanda normalden yüksek düzeyde potasyum bulunması durumudur. Normal potasyum seviyesi genellikle 3.5 ile 5.0 mEq/L arasındadır. Hiperkalemi, bu seviyenin üzerine çıkmasıyla tanımlanır.
Nedenleri:
- Böbrek Yetmezliği: Böbrekler, fazla potasyumu vücuttan atma görevini yerine getiremediğinde hiperkalemi gelişebilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar (ACE inhibitörleri, ARB'ler, potasyum tutucu diüretikler gibi) potasyum seviyesini yükseltebilir.
- Adrenal Yetmezlik: Adrenal bezlerin yeterli hormon üretmemesi durumunda potasyum dengesi bozulabilir.
- Doku Hasarı: Ciddi yanıklar, travmalar veya tümör lizis sendromu gibi durumlarda hücrelerden potasyum salınımı artabilir.
- Beslenme: Aşırı potasyum alımı (özellikle böbrek sorunları olan kişilerde) hiperkalemiye neden olabilir.
Belirtileri:
Hiperkalemi genellikle belirti vermez, ancak yüksek potasyum seviyeleri kalp ritminde anormalliklere (aritmi), kas güçsüzlüğüne ve hatta ani kalp durmasına neden olabilir. Belirtiler arasında şunlar yer alabilir:
- Kas güçsüzlüğü veya felç
- Yorgunluk
- Bulantı ve kusma
- Kalp çarpıntısı
- Göğüs ağrısı
Tanı:
Hiperkalemi, kan testi ile teşhis edilir. EKG (elektrokardiyogram) ile kalpteki elektriksel aktivite değerlendirilerek potasyumun kalp üzerindeki etkileri belirlenebilir.
Tedavi:
Hiperkalemi tedavisi, potasyum seviyesinin yüksekliğine ve nedenine bağlıdır. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
- Kalsiyum Glukonat: Kalp üzerindeki etkileri azaltmak için kullanılır.
- İnsülin ve Glikoz: Potasyumu hücre içine taşır.
- Diüretikler: Potasyum atılımını artırır.
- Potasyum Bağlayıcı Reçineler: Bağırsaklarda potasyuma bağlanarak vücuttan atılmasını sağlar.
- Diyaliz: Şiddetli durumlarda potasyumu kandan temizlemek için kullanılır.
- Beslenme düzenlemesi: Potasyumdan fakir beslenme programı uygulanır.