hintçe ne demek?

Hintçe (हिन्दी, Hindī), ağırlıklı olarak Hindistan'ın kuzey, merkez ve batısında konuşulan Hint-Avrupa dil ailesine mensup bir Hint-Aryan dilidir. Pakistan'ın resmî dili olan Urduca ile beraber Hindustânî dilinin iki standart yazılı formundan birini oluşturur. İngilizce ile birlikte Hindistan'ın iki resmî dilinden biridir. Hindistan'da Devanāgarī yazı sistemi; Pakistan'da ise Arap alfabesi kullanılmaktadır.

Hindistan'da ve Güney Asya'da birçok eyalette başka diller kullanılmakta olsa da1 Hindistan'ın özellikle kuzeyinde Hindustani çoğunlukla lingua franca olarak kullanılır. Hindistan, bağımsızlığından itibaren tüm ülkede bu dili yaygınlaştırmaya çalışmış olmakla birlikte bu dili anadil olarak kullanmayan yerel halklar bu politikalara karşı koymuştur. Bu, başlangıçta Hintçeyi tek resmî dil yapmayı planlamış hükumetin İngilizceyi de bu statüye çıkarmasına sebep olmuştur.2

Hindistan dışında Hintçe daha çok Bollywood ve film müzikleri ile tanınmıştır.

Sınıflandırma

Hintçe, Urduca ile birlikte Hindustani dilinin iki ayrı standart yazı değişkesinden biridir. Dil, Hint-Aryan dillerinin Hint dilleri olarak da bilinen merkez koluna mensuptur. Bu dil grubu Hint-İran, daha geniş kapsamda ise Hint-Avrupa dil ailesine bağlıdır.

Tarihçe

Hintçe (ve Hindustani), kökenleri Vedik Sanskrit dilinin erken bir formuna dayanan Prakrit dilinden evrilmiştir.3 Hint dillerinin Delhi'de konuşulan lehçeyi baz alarak standartlaştırılmasından önce, pek çok Hint lehçesi ve dili yazı ve edebiyat dili olarak kullanılmıştır.

  1. ve 13 yüzyıllarda, Braj Bhasha, Marvari ve Avadhi dillerinde yazılmış eserler, Hint dilleri edebiyatının erken dönemlerini oluşturmaktadır.4

Modern standart Hintçe, Braj, Avadhi ve Maithili gibi diyalektler yerine Delhi'de konuşulan lehçeyi baz almıştır.5 Babürlü hakimiyetinin son yıllarında ise Urdu dili prestij dili haline gelmeye başlamıştır. Modern Hintçenin edebi kullanımı 18. yüzyılın sonlarında meydana gelmiştir.6

19. yüzyılın sonlarında, Urducadan ayrı olarak Hintçeyi geliştirmek için bir hareket oluştu.7 1881'de Bihar, Hintçeyi Urducanın yerini alan tek resmi dili olarak kabul etti ve böylece Hintçeyi benimseyen ilk Hindistan devleti oldu.8 1949 yılında Devanagari yazı sistemiyle yazılan Hintçe, Hindistan'ın resmi dili olarak kabul edildi.9

Konuşanların sayısı

SIL International verilerine göre 1991 yılında 180 milyon kişi anadili olarak Hintçe konuşuyordu, 120 milyon kişi ise ikinci dil olarak Hintçe konuşuyordu. 1991'den 2008'e Hindistan nüfusu %35 artığına göre, bugün 240 milyon kişinin Hintçeyi anadili olarak konuştuğu tahmin edilmektedir. İkinci dil olarak konuşanların sayısı ise okur-yazarlık oranındaki artışa bağlı olarak %35'ten çok daha fazladır.

Örnekler

<table> <thead> <tr class="header"> <th><p>Türkçe</p></th> <th><p>Hintçe (Transliterasyon)</p></th> <th><p>Hintçe (Devanagari)</p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p>Hintçe</p></td> <td></td> <td><p>हिन्दी</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>İngilizce</p></td> <td></td> <td><p>अंग्रेज़ी</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Evet</p></td> <td></td> <td><p>हाँ</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Sen<sup>1</sup></p></td> <td></td> <td><p>आप</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Sen²</p></td> <td></td> <td><p>तुम</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Sen³</p></td> <td></td> <td><p>तू</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Hayır</p></td> <td></td> <td><p>नहीं</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Merhaba/Selam</p></td> <td></td> <td><p>नमस्ते</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Hoşçakal</p></td> <td><p>, , </p></td> <td><p>नमस्ते, अलविदा, ख़ुदा हाफ़िज</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Nasılsınız?</p></td> <td></td> <td><p>आप कैसे हैं?</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Sonra görüşürüz</p></td> <td></td> <td><p>फिर मिलेंगे</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Teşekkürler</p></td> <td><p>, </p></td> <td><p>धन्यवाद, शुक्रिया</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Üzgünüm</p></td> <td><p>, (ayrıca <em>māf kījiye</em>)</p></td> <td><p>क्षमा कीजिये (माफ कीजिये)</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Neden?</p></td> <td></td> <td><p>क्यों?</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Kim?</p></td> <td></td> <td><p>कौन?</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Ne?</p></td> <td></td> <td><p>क्या?</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Ne zaman?</p></td> <td></td> <td><p>कब?</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Nerede?</p></td> <td></td> <td><p>कहाँ?</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Nasıl?</p></td> <td></td> <td><p>कैसे?</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Ne kadar?</p></td> <td></td> <td><p>कितने?</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Anlamadım</p></td> <td></td> <td><p>मैं समझा नहीं</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Yardım edin(lütfen) Yardım edin!</p></td> <td></td> <td><p>मेरी मदद कीजिये / सहायता कीजिये</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>İngilizce?</p></td> <td></td> <td><p>क्या आप अंग्रेज़ी बोलते हैं?</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Saatiniz kaç?</p></td> <td></td> <td><p>समय क्या हुआ? / कितने बजे हैं?</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Bilmiyorum</p></td> <td></td> <td><p>मुझे नहीं पता</p></td> </tr> </tbody> </table>

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Orijinal kaynak: hintçe. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Parthasarathy, Kumar, p.120

Kategoriler