heparin kaynaklı trombositopeni ne demek?

Heparin Kaynaklı Trombositopeni (HIT)

Heparin kaynaklı trombositopeni (HIT), heparine maruz kalmanın neden olduğu bağışıklık aracılı bir reaksiyondur ve paradoksal olarak tromboz riskini artırır.

Patofizyoloji:

HIT, heparin ve platelet faktör 4 (PF4) arasında oluşan komplekslere karşı gelişen antikorlar tarafından tetiklenir. Bu antikorlar, plateletleri aktive ederek ve trombosit tüketimine yol açarak trombositopeniye neden olur. Aktive olmuş plateletler ayrıca trombin oluşumunu artırarak tromboz riskini yükseltir.

Klinik Bulgular:

• Trombositopeni: Genellikle heparin tedavisine başladıktan 5-10 gün sonra ortaya çıkar, ancak daha erken de görülebilir.
• Tromboz: Hem venöz (derin ven trombozu, pulmoner%20emboli) hem de arteryel (miyokard enfarktüsü, inme) trombozlar görülebilir.
• Cilt Lezyonları: Heparin enjeksiyon bölgesinde nekrotik cilt lezyonları oluşabilir.
• Anafilaktoid Reaksiyonlar: Heparin bolus enjeksiyonu sonrası görülebilir.

Tanı:

• 4T Skoru: Klinik olasılığı değerlendirmek için kullanılır.
• PF4-heparin antikor testi: ELISA gibi yöntemlerle antikor varlığı araştırılır.
• Fonksiyonel testler: Platelet aktivasyonunu ölçen testler (örneğin, serotonin salınım testi).

Tedavi:

• Heparinin kesilmesi: Heparin tedavisi derhal durdurulmalıdır.
• Alternatif antikoagülanlar: Direkt trombin inhibitörleri (argatroban, bivalirudin) veya fondaparinux gibi heparin dışı antikoagülanlar kullanılır.
• Varfarin: Trombosit sayısı iyileşene kadar başlanmamalıdır ve alternatif antikoagülan ile birlikte kullanılmalıdır.

Önemli Not: HIT, ciddi ve hayatı tehdit edici bir durumdur. Erken tanı ve uygun tedavi, morbidite ve mortaliteyi azaltmada önemlidir.