hdmı ne demek?

Yüksek çözünürlüklü çokluortam arayüzü veya kısaca HDMI (İngilizce: High Definition Multimedia Interface), 2003 yılında ses (audio) ve görüntü (video) verilerini sıkıştırılmadan dijital olarak aktarmak için geliştirilmiş bir arabirimdir. HDMI; blu-ray disk çalar, HD-DVD disk çalar, bilgisayar, oyun konsolu, dijital uydu alıcısı gibi cihazları uyumlu ses ve görüntü cihazlarına (ör. "HD Ready" LCD televizyon) bağlar. 2006 yılında HDTV, kameralar ve dijital fotoğraf makinelerinde de görülmeye başlamıştır.

RF(koaksiyel kablo), composite video, component video, S-Video, SCART, VGA gibi analog görüntü arayüz standartları ile DVI gibi dijital arayüz standartlarına alternatif olarak telif haklarını güvence altına almayı amaçlayan ve erişim kontrolü sağlayan DRM (Digital Rights Management) teknolojisini beraberinde getirmektedir. DVI ile geri uyumlu olup, ek olarak ses de taşımaktadır. 1.4 sürümü ile ethernet iletişimini de yapmaktadır.

Piyasaya sürülen ilk HDMI bilesenli cihazı Pioneer üretti. Örnek Modeller Pioneer DV-668AV DVD Oynatıcı ve Pioneer PDP-434HDE plazma televizyon.

Genel

HDMI standart, gelişmiş ve yüksek tanımlı video ile çok kanallı ses sinyallerinin tek kablo üzerinden taşınmasını destekler. DVB (-T,-S,-C) ve ATSC gibi MPEG sıkıştırma yapılmış video verisinin akışını tanımlayan dijital TV standartlardan bağımsızdır. Bu tür veriler bir dekoder ile tamamen çözülmüş (sıkıştırılmamış video) olarak HDMI çıkışına yönlendirilir.

Cihazlar farklı sürümlere (ör. 1.0 veya 1.3) göre üretilmektedirler. Tüm sürümler aynı kabloları kullanmakla beraber veri aktarım kabiliyetleri farklılık gösterir. Örneğin ilk sürüm 1080p 60 fps desteğine sahipken 1.4 sürümü 340 MHz bant genişliği ile 4K × 2K (4096*2160) desteğine sahiptir.

HDMI aynı zamanda 8-kanal, 192KHz, 24-bit sıkıştırılmamış ses desteği ile beraber Dolby Digital ve DTS desteğine de sahiptir. Sürüm 1.3 ile beraber Dolby TrueHD ve DTS-HD Master Audio gibi kayıpsız sıkıştırma yöntemleri de desteklenmeye başlamıştır.

HDMI dijital video (DVI-D veya DVI-I) taşıyan DVI arayüzü ile uyumludur. Bu arayüz (DVI) birçok bilgisayar ve ekran kartında kullanılmaktadır. Yani DVI-D çıkışı olan bir cihaz uygun adaptör veya kablo ile HDMI girişi olan bir monitöre bağlanabilir. Ancak ses bağlantısı veya uzaktan kumanda fonksiyonları mümkün olmayacaktır.

Hitachi, Matsushita Electric Industrial (Panasonic/National/Quasar), Philips, Sony, Thomson (RCA), Toshiba ve Silicon Image gibi üretici firmalar HDMI için destek vermektedirler.

Özellikler

Standart ile beraber protokol, elektriksel karakteristik, kablo ve konnektör için mekanik ve elektriksel özellikler tanımlanmıştır.

Konnektör

Her biri farklı alanlara hitap eden 3 farklı konnektör tanımlanmıştır.

Tip-A konnektör 19 pin'lidir. 13.9mm genişliğinde ve 4.45mm yüksekliğindedir. Elektriksel olarak tek-hatlı DVI-D ile uyumludur.

Tip-B daha yüksek çözünürlükleri (ör. WQSXGA (3200x2048)) destekler ve 29 pin'lidir. Çift-hatlı DVI-D ile elektriksel olarak uyumludur. 21.2mm genişliğe sahiptir.

Tip-C taşınabilir cihazlar için tasarlanmıştır. Tip-A gibi 19 pin'lidir ama boyutları daha küçüktür.

Kablo

HDMI teknolojisi standart bakır kabloları kullanmak üzere tasarlanmıştır. Standart gerekli performansı tanımlamakla beraber kablo uzunluğunda herhangi bir kısıtlama belirtmemiştir.

CEC Kanalı

CEC (Consumer Electronics Control) uygulamada opsiyonel olmakla beraber kablo bağlantısının yapılması zorunludur. Bu kanal;

  • AV Link protokolünü kullanır.
  • Uzaktan kumanda fonksiyonları için kullanılır.
  • Çift yönlü tek-kablo seri veri yolu ile haberleşir.

Bu özellik 2 şekilde kullanılmaktadır:

  • Kullanıcı tek kumanda ile birçok CEC destekli cihazı kontrol edebilir,
  • CEC destekli cihazlar birbirlerini kontrol edebilirler.

İçerik Koruma

HDCP (High-bandwidth Digital Content Protection) uyumluluğu HDMI standardına uyumluluğun bir parçası olarak tanımlanmıştır.

Sürümler

HDMI 1.0HDMI 1.1HDMI 1.2HDMI 1.3HDMI 1.4
Sürüm tarihi09 Aralık 200220 Mayıs 200422 Ağustos 200522 Haziran 200628 Mayıs 2009
Fiş TipiTip ATip A ve B<sup>*</sup>Tip A ve B<sup>*</sup>Tip A ve C (Mini HDMI)
max. Veri genişliği165 MHz165 MHz165 MHz340 MHz340 MHz
max. Transfer4,95 GBit/s4,95 GBit/s, 10 GBit/s4,95 GBit/s, 10 GBit/s10,2 GBit/s10,2 GBit/s
max. Resim Formatı1080p, 60 Hz1080p, 60 Hz1080p, 60 Hz1440p, 120 Hz
Renk Paleti24 Bit RGB 30/36 Bit YCbCr (YCC)24 Bit RGB 30/36 Bit YCbCr (YCC)24 Bit RGB 30/36 Bit YCbCr (YCC)24/30/36/48 Bit RGB 30/36/48 Bit YCbCr (YCC)
Ses Formatı8-Kanal, Dolby Dijital, dts, MPEGHDMI 1.0 gibi + DVD-AudioHDMI 1.1 gibi + SACDHDMI 1.2 gibi + Dolby TrueHD, dts-HDEthernet bağlantısı
Gelişmeler--HDMI 1.2a (14 Aralık 2005) CEC desteği Uzaktan kumanda desteğiHDMI 1.3a (10 Kasım 2006) Tip C Fişi Modifiye edildi, daha iyi Uzaktan kumanda desteği

<sup>*</sup>(Tip B geliştirilmiş olmasına rağmen hiç piyasa sürülmedi.) En son sürümü ise 2.1'dir.

<table> <thead> <tr class="header"> <th><p>HDMI versiyonları</p></th> <th><p>1.0</p></th> <th><p>1.1</p></th> <th><p>1.2 1.2a</p></th> <th><p>1.3</p></th> <th><p>1.3a 1.3b 1.3b1 1.3c</p></th> <th><p>1.4 1.4a</p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p><a href="sRGB" title="wikilink">sRGB</a></p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="YCbCr" title="wikilink">YCbCr</a></p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>8 channel <a href="linear_pulse_code_modulation" title="wikilink">LPCM</a>, 192 <a href="Hertz" title="wikilink">kHz</a>, 24 bit audio capability</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Blu-ray_Disc" title="wikilink">Blu-ray Disc</a> and <a href="HD_DVD" title="wikilink">HD DVD</a> video and audio at full resolution</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Consumer Electronic Control (CEC)</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="DVD-Audio" title="wikilink">DVD-Audio</a> support</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Super_Audio_CD" title="wikilink">Super Audio CD</a> (<a href="Direct_Stream_Digital" title="wikilink">DSD</a>) support</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Deep_color" title="wikilink">Deep color</a></p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="xvYCC" title="wikilink">xvYCC</a></p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Auto <a href="Audio_to_video_synchronization" title="wikilink">lip-sync</a></p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Dolby_TrueHD" title="wikilink">Dolby TrueHD</a> bitstream capable</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="DTS-HD_Master_Audio" title="wikilink">DTS-HD Master Audio</a> bitstream capable</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Updated list of CEC commands</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Stereoscopic 3D over HDMI</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Ethernet kanalı</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Audio return channel (ARC)</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>4K × 2K çözünürlük desteği</p></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> </tr> </tbody> </table>

Ayrıca bakınız

Dosya:101783-UKHDMI-6-GB.jpg|HDMI 1.4 Dosya:DVI-HDMI-Adapter.jpg|HDMI-DVI adaptör

Dış bağlantılar

Kaynakça

HDMI Organizasyonu orijinal sayfasi

Orijinal kaynak: hdmı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Kategoriler