Hasankeyf, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Batman iline bağlı bir antik şehirdir. Dicle Nehri kıyısında yer alan bu tarihi yerleşim yeri, binlerce yıllık geçmişiyle birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.
Tarihi Önemi:
- Yerleşim Tarihi: Hasankeyf'in ilk yerleşimlerinin Neolitik Dönem'e kadar uzandığı düşünülmektedir.
- Medeniyetler: Şehir, sırasıyla Sümerler, Akadlar, Babiller, Asurlular, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular, ve Osmanlılar gibi farklı medeniyetlerin kontrolünde kalmıştır.
- Artuklu Dönemi: Özellikle Artuklu Beyliği döneminde önemli bir merkez haline gelmiştir. Bu dönemde şehirde birçok cami, medrese, köprü ve saray inşa edilmiştir.
Mimari ve Kültürel Miras:
- Mağara Evleri: Hasankeyf'in en karakteristik özelliklerinden biri, Dicle Vadisi'ne oyulmuş mağara evlerdir.
- Tarihi Köprü: Dicle Nehri üzerinde bulunan tarihi köprü, Artuklu dönemine aittir ve şehrin sembol yapılarından biridir.
- El-Rızk Camii: Eyyubi dönemine ait olan El-Rızk Camii, minaresiyle ünlüdür.
- Zeynel Bey Türbesi: Akkoyunlu hükümdarı Zeynel Bey'in türbesi, 15. yüzyıla aittir ve taş işçiliğiyle dikkat çeker. Türbe, Ilısu Barajı projesi nedeniyle taşınmıştır.
Ilısu Barajı ve Hasankeyf:
- Baraj Projesi: Hasankeyf, Ilısu Barajı projesi nedeniyle büyük ölçüde sular altında kalmıştır. Bu durum, şehrin tarihi ve kültürel mirasının korunması konusunda tartışmalara yol açmıştır.
- Yeni Yerleşim Yeri: Hasankeyf'in sakinleri için yeni bir yerleşim yeri inşa edilmiştir ve bazı tarihi yapılar da buraya taşınmıştır.