giliğ ne demek?
Giliği, genellikle çocuklarda görülen, yanak, boyun, koltuk altı, ayak tabanı gibi hassas bölgelere dokunulduğunda istemsiz kahkaha krizlerine neden olan bir fizyolojik tepkidir.
- Nedenleri: Giliği tam olarak açıklayan kesin bir bilimsel kanıt olmamakla birlikte, sinir sistemi ve beyin'in bu tepkide rol oynadığı düşünülmektedir. Özellikle somatosensoriyel korteks ve anterior singulat korteks bölgelerinin gıdıklanma hissi ve buna bağlı kahkaha tepkisiyle ilişkili olduğu varsayılmaktadır.
- Türleri: Gıdıklanma hissi iki farklı türde olabilir:
- Knismesis: Hafif bir dokunuş veya kaşıntı hissi. Genellikle kahkahaya neden olmaz.
- Gargalesis: Daha güçlü ve ritmik bir dokunuşla ortaya çıkan, kahkahaya yol açan gıdıklanma türü.
- Psikolojik Boyutu: Gıdıklanma sadece fiziksel bir tepki değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal bir boyuta da sahiptir. Örneğin, kişinin kendisini gıdıklaması genellikle mümkün değildir. Bunun nedeni, beynin bu dokunuşu kendinden kaynaklı olarak algılaması ve sürpriz unsurunun ortadan kalkmasıdır. Ayrıca, gıdıklanma eylemi, sosyal etkileşim ve bağ kurma amacıyla da kullanılabilir.
- Evrimsel Açıklamalar: Gıdıklanmanın evrimsel kökenleri hakkında farklı teoriler bulunmaktadır. Bir teoriye göre, gıdıklanma, oyun ve sosyal bağları güçlendirme davranışlarını teşvik etmiştir. Başka bir teori ise, gıdıklanmanın hassas bölgelere yapılan dokunuşlara karşı bir savunma mekanizması olarak evrimleştiğini öne sürmektedir.
Kategoriler