gaslıghtıng ne demek?
Gaslighting Nedir?
Gaslighting, bir kişinin, bir başkasının gerçeklik algısını sistematik olarak sorgulamasını ve manipüle etmesini içeren bir psikolojik manipülasyon türüdür. Amaç, mağdurun kendi akıl sağlığından, hafızasından ve algılarından şüphe duymasına neden olarak onu kontrol etmektir. Bu, mağdurun kendine olan güvenini kaybetmesine, kararlar alamaz hale gelmesine ve manipülatör kişiye bağımlı hale gelmesine yol açabilir.
Gaslighting'in Temel Unsurları:
- İnkâr: Manipülatör, mağdurun yaşadığı veya hatırladığı olayları inkâr eder. Örneğin, "Böyle bir şey hiç olmadı" veya "Sen yanlış hatırlıyorsun" gibi ifadeler kullanır.
- Çarpıtma: Manipülatör, mağdurun algılarını çarpıtır, olayları farklı bir şekilde yorumlar veya mağdurun söylediklerini bağlamından koparır.
- Küçümseme: Manipülatör, mağdurun duygularını, düşüncelerini veya endişelerini küçümser, önemsemez veya alay eder. Örneğin, "Abartıyorsun" veya "Çok hassassın" gibi ifadeler kullanır.
- Suçlama: Manipülatör, mağduru kendi sorunlarından veya davranışlarından sorumlu tutar. Örneğin, "Sen beni buna zorladın" veya "Sen olmasan bunlar olmazdı" gibi ifadeler kullanır.
- Yalan Söyleme: Manipülatör, sürekli yalan söyler ve gerçekleri gizler.
Gaslighting'in Etkileri:
- Özgüven Kaybı: Mağdur, kendi akıl sağlığından ve algılarından şüphe duymaya başlar.
- Kaygı ve Depresyon: Mağdur, sürekli olarak manipüle edildiği için kaygı ve depresyon yaşayabilir.
- Gerçeklik Algısının Bozulması: Mağdur, neyin gerçek neyin sahte olduğunu ayırt etmekte zorlanır.
- İzolasyon: Mağdur, manipülatör tarafından diğer insanlardan izole edilebilir.
- Bağımlılık: Mağdur, manipülatöre bağımlı hale gelebilir ve onsuz yaşayamayacağını düşünebilir.
Gaslighting'den Korunma Yolları:
- Gerçekliğinizi Doğrulayın: Güvendiğiniz kişilerden yaşadıklarınızı doğrulamasını isteyin.
- Duygularınıza Güvenin: Duygularınızı küçümsemeyin veya bastırmayın.
- Sınırlarınızı Belirleyin: Manipülatör kişinin sınırlarınızı aşmasına izin vermeyin.
- Profesyonel Yardım Alın: Bir terapistten veya danışmandan yardım alarak gaslighting'in etkileriyle başa çıkabilirsiniz.
İlgili Kavramlar: