galaksi dönme eğrisi ne demek?

Galaksi dönme eğrisi, bir galaksideki yıldızların veya diğer görünür maddelerin galaksi merkezine olan uzaklıklarına göre dönme hızlarını gösteren bir grafiktir. Klasik fizikte, bir galaksinin dönme hızının, galaksinin merkezine yaklaştıkça artması ve daha sonra belirli bir mesafeden sonra azalması beklenir. Bu beklenti, galaksinin görünen maddesinin (yani yıldızlar, gaz ve toz) yoğunluğunun merkezde en yüksek olması ve dışarıya doğru azalması varsayımına dayanır.

Ancak, birçok sarmal galaksi için gözlemlenen dönme eğrileri bu beklentiyle çelişmektedir. Gözlemler, galaksi merkezinden uzaklaştıkça dönme hızının azalmak yerine genellikle sabit kaldığını veya hatta arttığını göstermektedir. Bu durum, galakside görünen maddeden çok daha fazla miktarda görünmeyen bir maddenin varlığını düşündürmektedir. Bu görünmeyen maddeye karanlık madde adı verilir ve galaksinin kütleçekim potansiyelini önemli ölçüde etkilediği düşünülmektedir.

Dönme eğrisi problemi, modern astrofizikteki en önemli çözülmemiş sorunlardan biridir ve karanlık maddenin doğası ve evrendeki dağılımı hakkında önemli ipuçları sunmaktadır. Farklı karanlık madde modelleri, gözlemlenen dönme eğrilerini açıklamak için geliştirilmiştir.