Gümrü Antlaşması
Gümrü Antlaşması, 3 Aralık 1920 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında, Türkiye-Ermenistan Savaşı'nı sona erdiren ve iki ülke arasındaki sınırları belirleyen antlaşmadır. Antlaşma, TBMM'nin imzaladığı ilk uluslararası antlaşma olma özelliğini taşır.
Antlaşmanın Önemli Maddeleri:
- Sınırların Belirlenmesi: Antlaşma ile Türkiye'nin doğu sınırları büyük ölçüde güvence altına alınmıştır. Kars ve çevresi, Iğdır ve Sarıkamış TBMM hükümetine bırakılmıştır.
- Ermenistan'ın Vazgeçişi: Ermenistan, Sevr Antlaşması ile kendisine vaat edilen topraklardan vazgeçmiştir.
- Askeri Hükümler: Ermenistan ordusunun sınırlandırılması ve Türkiye'nin izni olmadan başka bir ülke ile ittifak kuramaması gibi askeri hükümleri içermektedir.
Antlaşmanın Önemi:
- TBMM'nin uluslararası alanda tanınması için önemli bir adım olmuştur.
- Doğu cephesindeki askeri harekatın sona ermesiyle birlikte, TBMM'nin diğer cephelere odaklanmasına olanak sağlamıştır.
- Ancak antlaşma, Ermenistan'ın Sovyetleşmesi ve Kars Antlaşması'nın imzalanması ile geçerliliğini yitirmiştir.