fâtımîler ne demek?

Fâtımîler

Fâtımîler, 10. yüzyılın başlarından 12. yüzyılın sonlarına kadar Kuzey Afrika, Mısır ve Levant'ta hüküm süren, İsmaili Şii bir halifelikti. İslami tarihte önemli bir yere sahip olan bu hanedan, siyasi, dini ve kültürel etkileriyle öne çıkar.

Kökenleri ve Kuruluşu:

Fâtımîler, soylarının Fatıma'ya (Hz. Muhammed'in kızı) dayandığını iddia ederler. Bu nedenle kendilerine "Fâtımî" adını vermişlerdir. Hareket, 9. yüzyılın sonlarında Kuzey Afrika'da, özellikle de Ağlebîler'in zayıflamasıyla ortaya çıkan siyasi ve sosyal karışıklık ortamında doğmuştur. 909 yılında Ubeydullah el-Mehdi tarafından Kuzey Afrika'da kurulmuştur.

Mısır'ın Fethi ve Kahire'nin Kuruluşu:

Fâtımîler, 969 yılında Mısır'ı fethederek başkentlerini Kahire'ye taşımışlardır. Kahire, Fâtımîler döneminde önemli bir siyasi, dini ve kültürel merkez haline gelmiştir. Ayrıca, El-Ezher Üniversitesi de bu dönemde kurulmuştur ve İslami ilimlerin önemli bir merkezi olmuştur.

Dini ve Siyasi Yapıları:

Fâtımîler, İsmaili Şiiliğinin bir kolu olan İsmailiye mezhebini benimsemişlerdir. Halifeleri hem dini hem de siyasi lider olarak kabul etmişlerdir. Fâtımî devleti, hiyerarşik bir yapıya sahipti ve halife en üst makamda bulunuyordu.

Kültürel ve Bilimsel Gelişmeler:

Fâtımîler dönemi, İslam dünyasında önemli bir kültürel ve bilimsel canlanma dönemidir. Sanat, mimari, edebiyat ve bilim alanlarında önemli gelişmeler yaşanmıştır. El-Ezher gibi eğitim kurumları, bilim ve felsefe alanındaki çalışmaları desteklemiştir.

Zayıflama ve Yıkılış:

12. yüzyılda Fâtımî halifeliği, iç çekişmeler, ekonomik sorunlar ve dış tehditler nedeniyle zayıflamaya başlamıştır. Haçlı Seferleri ve Eyyubilerin yükselişi, Fâtımîler için büyük bir tehdit oluşturmuştur. 1171 yılında Selahaddin Eyyubi tarafından Fâtımî halifeliğine son verilmiştir.

Mirasları:

Fâtımîler, İslam tarihinde önemli bir iz bırakmışlardır. Mısır'ın ve Kuzey Afrika'nın siyasi, dini ve kültürel yapısını derinden etkilemişlerdir. Kahire'nin kuruluşu ve El-Ezher Üniversitesi'nin inşası gibi önemli mirasalara sahiptirler. Ayrıca, İsmaili Şiiliği'nin yayılmasında da önemli bir rol oynamışlardır.

Kategoriler