Etrüskler, İtalya'nın Tiber ile Arno nehirleri arasında yer alan Etruria bölgesinde yaşamış ve MÖ 6. yüzyıla dek varlığını sürdürmüş bir halk olup Antik Romalılar tarafından Etrusci veya Tusci adlarıyla tanımlanmışken1 Yunanlar Tyrrhen, Tyrsen diye tanımlamıştır. Kendilerine Rasena diyen Etrüsk halkının bir kısmı ve kültürü zamanla Roma İmparatorluğu içinde erimiştir. Etrüskler İtalya'da dönemlerindeki diğer kavimlerden çok daha ileri bir uygarlık düzeyindeydiler. Roma uygarlığının, Etrüsk mitolojisindeki ilahlardan, hukukundan yol yapım tekniklerine kadar, kökünü hemen hemen tümüyle Etrüsk uygarlığından almış olduğu günümüzde saptanmış durumdadır.2 Etrüskler'in dini, Ciceronun değindiği gibi, vahyedilmiş bir dindi ve 12'li sistemi baz alan bir inisiyatik örgütlenmeleri vardı.
Yunan tarihçi Herodot'a göre Etrüskler Anadolu'dan (Lidya) İtalya'ya göç etmişlerdir, bunun yanı sıra pek çok tarihçi de Etrüskler ile özellikle Truva başta olmak üzere Anadolu uygarlıklarının âdetleri arasında bağ kurmaktadır. Bu sebeplerden dolayı Etrüsklerin kökeninin Küçük Asya yani Anadolu uygarlıklarına dayandığını savunurlar.3
Etrüsklerin kökeni hakkında Herodot'un verdiği bilgiler modern tarihçi ve arkeologlar tarafından "denizden yapılacak böylesi bir göçün mümkün olmadığı" gerekçesi ile kabul edilmemiştir. Buna rağmen 2004 yılında Turin Üniversitesinden, Alberto Piazza tarafından yapılan genetik çalışmaya göre MÖ 7-3 yüzyıllar arasında yaşamış Etrüsklere ait 80 iskeletten alınan DNA örnekleri, Etrüsklerin bugünkü Türkiye'den İtalya'ya göç ettiklerini doğrulamaktadır.4 Eski Yunan efsanelerinde de sıkça anlatıldığı gibi bu durum antik çağda Anadolu'dan İtalyan yarımadasına yapılan göçlerle açıklanmıştır.5
Etrüsk sözlü dili günümüzde tam olarak üzerinde çalışılmamış, çözülmemiş bir dil olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Etrüsk yazısı da, alfabesi bilinmekle birlikte tam olarak çözülmemiş durumdadır. Bunun üç temel nedeni şunlardır:Öncelikle yüzlerce Etrüsk tableti Müzeden çalınmıştır.
Kazım Mirşan isimli Türk tarih araştırmacısı, Etrüskler'den kalan en önemli anıt olan Cippus kitabesini tüm olarak deşifre ettiğini ve bu dilin bir Proto-Türk lehçesi olduğunu açıklamıştır.6 Ayrıca Biçimbilim ve sözdizim açısından Etrüsk dili adlı yüksek lisans tez çalışmasında Etrüsk dilinin bölgeye yabancı ve Türk dili gibi sondan eklemeli (agglutinante) bir Altay dili olduğunun görüldüğü ifade edilmiştir.7
Sonuç olarak Etrüskler’in İtalya’ya göçüyle ilgili varsayımlar şu görüşlerde toplanmaktadır:
Dosya:Etruscan mural typhon2.jpg|Etrüsk freski-1 Dosya:Tarquinia Tomb of the Leopards.jpg|Etrüsk freski-2 Dosya:Etruskischer Meister 002.jpg|Etrüsk freski-3 Dosya:Etruscan cippus warrior head.jpg|Etrüsk savaşçısı Dosya:Norchia Necropolis Tomb.jpg|Kapadokya'daki yeraltı kentlerine benzeyen Etrüsk nekropolu Dosya:Banditaccia Tumulus.jpg|Etrüsk tümülüsü Dosya:Haruspex.png|Etrüsk yazısı
Dodecapolide olanlar
Dodecapoli dışındakiler:
Harita için bak: "The Etruscan League of twelve cities"
Orijinal kaynak: etrüskler. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
According to Félix Gaffiot's Dictionnaire Illustré Latin Français, Tusci was used by the major authors of the Roman Republic: Livy, Cicero, Horace, etc. A number of cognate words developed: Tuscia, Tusculanensis, etc. This was clearly the major word used for things Etruscan. Etrusci and Etrūria were used less often, mainly by Cicero and Horace, and without cognates. According to the Online Etymological Dictionary , the English use of Etruscan dates from 1706. ↩
AYDA, Adile. "Etrüskler Türk mü İdi?" Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara, 2014. ISBN 978-975-16-2922-7 ↩
"Etrüskler, Tarihleri, Yazıları ve Dilleri", Kazım Mirşan, 1998, MMB yayınları, Bodrum. ↩
Mustafa Solmaz (2005), Biçimbilim ve sözdizim açısından Etrüsk dili, Pamukkale Üniversitesi ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page