erişim engelleme ne demek?

İşte erişim engelleme hakkında kapsamlı bir bilgi içeren Markdown formatında bir makale:

Erişim Engelleme

Erişim engelleme, bir bilgiye, kaynağa veya hizmete erişimin kasıtlı olarak kısıtlanması veya engellenmesi işlemidir. Bu, çeşitli nedenlerle ve farklı yöntemlerle yapılabilir. Erişim engelleme, bireysel kullanıcıları, grupları veya hatta tüm ülkeleri etkileyebilir.

İçindekiler

  1. Erişim Engellemenin Nedenleri
  2. Erişim Engelleme Yöntemleri
  3. Erişim Engellemenin Etkileri
  4. Erişim Engellemeyi Aşma Yöntemleri
  5. Erişim Engelleme ve İfade Özgürlüğü
  6. Erişim Engellemeye Yönelik Eleştiriler
  7. Örnek Vakalar
  8. Yasal Çerçeve
  9. Ayrıca Bakınız

1. Erişim Engellemenin Nedenleri

Erişim engelleme, çeşitli nedenlerle uygulanabilir. Bunlar şunları içerebilir:

  • Siyasi Nedenler: Hükümetler, muhalif görüşleri bastırmak, siyasi istikrarı korumak veya ulusal güvenliği sağlamak amacıyla erişimi engelleyebilir.
  • Ekonomik Nedenler: Şirketler, telif haklarını korumak, rekabeti sınırlamak veya belirli bölgelerde ürün veya hizmetlerini pazarlamak için erişimi engelleyebilir.
  • Sosyal Nedenler: Toplumun belirli kesimlerini korumak (örneğin, çocukları zararlı içerikten korumak), ahlaki değerleri savunmak veya kamu düzenini sağlamak amacıyla erişim engellenebilir.
  • Güvenlik Nedenleri: Siber saldırılar veya kötü amaçlı yazılımlara karşı korunmak amacıyla belirli web sitelerine veya IP adreslerine erişim engellenebilir.
  • Yasal Nedenler: Yasal düzenlemelere uymak, mahkeme kararlarını uygulamak veya yasa dışı faaliyetleri önlemek amacıyla erişim engellemesi yapılabilir.

2. Erişim Engelleme Yöntemleri

Erişim engelleme, çeşitli yöntemlerle uygulanabilir. En yaygın yöntemler şunlardır:

İnternet Sansürü

İnternet sansürü, hükümetler veya diğer kuruluşlar tarafından internet üzerindeki bilgilere erişimin kontrol edilmesi veya kısıtlanmasıdır. Bu, web sitelerini engellemek, içeriği filtrelemek veya çevrimiçi iletişimi izlemek yoluyla yapılabilir.

Coğrafi Engelleme (Geo-blocking)

Coğrafi engelleme, bir web sitesine veya içeriğe erişimin kullanıcının coğrafi konumuna göre kısıtlanmasıdır. Bu, IP adresi veya diğer konum belirleme teknolojileri kullanılarak yapılabilir. Genellikle telif hakları veya lisans anlaşmaları nedeniyle uygulanır.

IP Adresi Engelleme

IP adresi engelleme, belirli bir IP adresinden gelen trafiğin engellenmesidir. Bu, siber saldırılar veya kötü amaçlı faaliyetleri önlemek için kullanılabilir.

Alan Adı Engelleme

Alan adı engelleme, belirli bir alan adına (örneğin, example.com) erişimin engellenmesidir. Bu, DNS sunucuları aracılığıyla veya diğer teknik yöntemlerle yapılabilir.

Anahtar Kelime Filtreleme

Anahtar kelime filtreleme, belirli anahtar kelimeler içeren içeriğin filtrelenmesidir. Bu, özellikle arama motorları veya sosyal medya platformlarında zararlı veya uygunsuz içeriği engellemek için kullanılır.

DDoS Saldırıları

DDoS saldırıları (Dağıtılmış Hizmet Reddi Saldırıları), bir web sitesine veya sunucuya çok sayıda istek göndererek hizmetini kullanılamaz hale getirmeyi amaçlar. Bu, erişim engellemenin bir biçimi olarak da değerlendirilebilir.

3. Erişim Engellemenin Etkileri

Erişim engellemenin hem olumlu hem de olumsuz etkileri olabilir.

  • Olumlu Etkiler:
  • Olumsuz Etkiler:
    • İfade özgürlüğünü kısıtlayabilir.
    • Bilgiye erişimi engelleyebilir.
    • Ekonomik faaliyetleri engelleyebilir.
    • Şeffaflık ve hesap verebilirliği azaltabilir.
    • Sosyal ve politik tartışmaları engelleyebilir.

4. Erişim Engellemeyi Aşma Yöntemleri

Erişim engellemeyi aşmak için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. En yaygın yöntemler şunlardır:

VPN (Sanal Özel Ağ)

VPN (Sanal Özel Ağ), internet trafiğinizi şifreleyerek ve farklı bir konumdaki bir sunucu üzerinden yönlendirerek IP adresinizi gizler. Bu, coğrafi engellemeyi aşmak ve sansürü atlatmak için kullanılabilir.

Proxy Sunucular

Proxy sunucular, internet trafiğiniz için bir aracı görevi görür. İsteklerinizi proxy sunucusu üzerinden göndererek IP adresinizi gizleyebilir ve erişim engellemeyi aşabilirsiniz.

Tor Ağı

Tor Ağı, internet trafiğinizi birden fazla şifreli katman üzerinden geçirerek anonimleştirir. Bu, sansürü atlatmak ve çevrimiçi gizliliği korumak için kullanılabilir.

5. Erişim Engelleme ve İfade Özgürlüğü

Erişim engelleme ve ifade özgürlüğü arasında karmaşık bir ilişki vardır. Erişim engelleme, bazı durumlarda ifade özgürlüğünü kısıtlayabilirken, diğer durumlarda kamu düzenini korumak veya nefret söylemini engellemek gibi meşru amaçlara hizmet edebilir. Bu nedenle, erişim engellemenin ifade özgürlüğü üzerindeki etkilerini dikkatlice değerlendirmek ve orantılılık ilkesine uymak önemlidir.

6. Erişim Engellemeye Yönelik Eleştiriler

Erişim engelleme, genellikle ifade özgürlüğünü kısıtladığı, bilgiye erişimi engellediği ve sansüre yol açtığı gerekçesiyle eleştirilir. Ayrıca, erişim engelleme yöntemlerinin genellikle etkisiz olduğu ve kolayca aşılabildiği de savunulmaktadır.

7. Örnek Vakalar

  • Türkiye'de Wikipedia'ya Erişim Engeli: 2017-2020 yılları arasında Türkiye'de Wikipedia'ya erişim engellenmişti.
  • Çin'de İnternet Sansürü: Çin, internet üzerinde sıkı bir sansür uygulamakta ve birçok web sitesine erişimi engellemektedir. Bu sansür "Büyük Güvenlik Duvarı" olarak bilinir.
  • Rusya'da Telegram'a Erişim Engeli: Rusya, 2018 yılında Telegram'a erişimi engellemiş, ancak bu engelleme büyük ölçüde etkisiz kalmıştır.

8. Yasal Çerçeve

Erişim engelleme, ülkeden ülkeye değişen yasal düzenlemelere tabidir. Bazı ülkelerde, hükümetler ulusal güvenlik veya kamu düzeni gerekçesiyle erişim engelleme yetkisine sahipken, diğer ülkelerde ifade özgürlüğü daha güçlü bir şekilde korunmakta ve erişim engelleme daha sıkı koşullara bağlanmaktadır.

9. Ayrıca Bakınız

Bu makale, erişim engelleme hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Konunun daha derinlemesine anlaşılması için ek araştırmalar yapılması önerilir.

Kendi sorunu sor