elohim ne demek?

Tanah'da, elohim () veya ha'elohim, tek bir Tanrıya,¹²³⁴ özellikle İsrail'in Tanrısına atıfta bulunan İbranice sözcüktür.⁵⁶⁷⁸ Diğer zamanlarda ise çoğul tanrıları ifade etmek için kullanıldı.⁹¹⁰¹¹¹²

Kelime, eloah kelimesinin çoğul halidir ve el ile ilişkilidir. Kitâb-ı Mukaddes'ta tanrının gücünün, yöneticilik ve adalet özelliklerinin geçtiği yerlerde kullanılmıştır. İbranicede Elohim sözcüğünün karşılığı tanrılar olarak verilebilir. Ancak bu tam doğru bir karşılık değildir. Bu sözcüğün mastarı "el" dir ve güç anlamına gelir; "el-oha" ise güçlü ya da güçlü olan (kişi) anlamındadır. RAB YHVH için kullanıldığında saygı ifadesi olarak Eloha'ın çoğulu olan Elohim kullanılmıştır. Burada yaratılma oluşumu Tanrının özellikleri olarak başlar, kutsal isimler olarak somutlaşır ve yaratılış dört olarak adlandırılır.

Elohim, eloah'ın çoğulu olduğu için Teslis doktrinini savunan Hristiyanlar, üç kişinin tek bir Tanrı'da birleştiğini göstermek için ʼElohim' ifadesine başvururlar. Kutsal Kitap eleştirmenleri, 'elohim'i Tanrı kavramının Kutsal Kitap'ta çoktanrıcılıktan tek tanrılılığa geliştiğinin kanıtı olarak görürler. Her iki görüş ise İbranice ile bağdaştırılamaz.

ʼEl

“Tanrı” olarak tercüme edilen İbranice kelimeler arasında, muhtemelen “kudretli olan”, “güçlü olan” anlamına gelen ʼEl kelimesi vardır. Kutsal Kitap'ın, ismi יהוה (YHVH, Yehova ya da Yahve) olan Tanrısı, diğer tanrılar ve insanlarla ilgili olarak kullanılır. Aynı zamanda, genellikle Elişa ("Tanrı kurtuluştur" anlamına gelir) ve Daniel ("Tanrı benim hakimimdir") gibi özel isimlerin bir bileşenidir.

İşaya 9:6'da Mesih, peygamberlik niteliğinde ʼEl Gibbṓr, (güçlü Tanrı) olarak adlandırılır, fakat Başlangıç 17:1'deki ʼEl Shaddáj (Her Şeye Kadir olan Tanrı) terimi YHVH'ye (Yehova ya da Yahve) uygulanmaktadır.

haʼEl

HaʼEl ifadesi, ʼEl ve önce gelen belirli tanım edatı ha 'dan oluşur. Masoretik metinde bu ifade 32 kez tekil olarak geçer ve her zaman Kutsal Kitap'ın Tanrısı YHVH'ye atıfta bulunur (örneğin Başlangıç 46:3; 2. Samuel 22:31). Belirli tanım edatı onu diğer tanrılardan ayırmak amacıyla kullanılır. Gesenius'un İbranice Gramer eseri haʼElohim ve haʼEl 'i "tek gerçek Tanrı" olarak çevirmektedir.¹³

ʼElim

ʼÉl 'in çoğul biçimi ʼElím, diğer tanrılara atıfta bulunularak kullanılır, örneğin Çıkış 15:11'de (“tanrılar”). Ayrıca, Mezmur 89:6'da olduğu gibi, yücelik veya haşmet çoğulu olarak da kullanılır. Çoğul biçimin burada ve başka birçok yerde tek bir kişiye atıfta bulunma amacıyla kullanılması, Septuagint çevirisinde ʼElím 'in tekil biçimi Theos ile ve aynı şekilde Vulgata 'da Deus ile tercüme edilmesiyle gösterilir.

haʼElim

ʼElím sözcüğü Masoretik metinde, diğer tanrılara atıfta bulunduğu Çıkış 15:11'de bir kez önceki belirli tanım edatı ile birlikte görünür.

ʼElohim

İbranice ʼelohim (tanrılar) sözcüğü, görünüşe göre, “güçlü olmak” anlamına gelen bir kökten türemiştir. ʼElohim, ʼElṓah 'ın (Tanrı) çoğul halidir. Bazen bu çoğul, birkaç tanrıyı belirtir (Başlangıç 31:30, 32; 35:2), ancak daha sıklıkla heybet, yücelik veya ihtişamın çoğulu olarak kullanılır. Tanah'ta ʼElohim, Tanrı'nın (YHVH) kendisine, meleklere, putlara (tekil ve çoğul) ve insanlara atıfta bulunur.

Tanah'ın Tanrısı için kullanıldığında, ʼElohim heybet, yücelik veya haşmetin çoğulu olarak kullanılır (Başlangıç 1:1). Aaron Ember bu konuda şunları yazdı: “Eski Ahit'in dili, çokluk fikrini . . . [ʼElohim]'le ilgili (İsrail'in Tanrısı için kullanılırsa) tamamen terk edilmiş olması, neredeyse her zaman tekil bir fiil yüklemi ile inşa edilmesi ve tekil bir sıfat niteliği gerektirmesi gerçeğinden özellikle açıktır. . . . [ʼElohim], büyük Tanrı'ya tekabül eden yücelik ve heybeti ima eden bir yoğunluk çoğul olarak açıklanmalıdır”¹⁴

Gesenius'un İbranice Gramer eseri şöyle der: "Haşmet veya egemenlik çoğulları . . . aslında soyut çoğulun özel bir çeşididir . . . temel terimin yoğun bir artırılmasının ikincil anlamı ile . . .; yani her şeyden önce אֱלֹהִים ['Elohím] Tanrı (sayısal çoğul “tanrılar”dan ayrılmış olarak) . . . Belirtme sıfatının tekiliyle neredeyse düzenli bağlantı, dilsel kullanımın ʹא ['Elohím]'in (tanrıyı belirtmek için kullanıldığı kadarıyla) sayısal bir çokluğu fikrini tamamen ortadan kaldırdığı gerçeğinden bahseder. . . . Buna göre, ʹא ['Elohím] yalnızca sayısal çoğul değil, aynı zamanda soyut çoğul olmalıdır . . . ve, bu tür diğer soyut isimler gibi, somut bireysel Tanrı'ya transfer edilmiştir.”¹⁵

ʼElohim kelimesi putlar için de kullanılmaktadır. Bazen bu çoğul basitçe "tanrılar" anlamına gelir (Çıkış 12:12; 20:23). Diğer zamanlarda, ʼelohim yücelik çoğuludur ve yalnızca tek bir tanrıya (veya tanrıçaya) atıfta bulunur. (1. Samuel 5:7b [Dagon]; 1. Krallar 11:5 [“tanrıça” Aştoret]; Daniel 1:2b [Marduk]).

Mezmur 82:1, 6'da ʼElohim insanlar, yani İsrail'deki hakimler için kullanılır. Onlar, Tanrı'nın temsilcileri ve sözcüleri olarak tanrılardı. Aynı şekilde, Musa'ya Harun'a ve Firavun'a “tanrı” olarak hizmet etmesi söylenmişti (Çıkış 4:16; 7:1).

haʼElohim

HaʼElohim terimi, 'elohim' ve önce gelen belirli tanım edatı ha'dan oluşmaktadır. Masoretik metinde bu ifade 376 kez geçer; bunun 368'i gerçek Tanrı YHVH'ye ve 8 kez diğer tanrılara atıfta bulunur.

Zorell<sup>Heb</sup>, s. 54'te şöyle der: “Kutsal Yazılarda özellikle tek gerçek Tanrı, Yahve, bu kelimeyle belirtilir; a) הָאֱלֹהִים ὁ θεός Gen 5:22; 6:9, 11; 17:18; 20:6; Ex 3:12; 19:17 ve nesir olarak yazılmış çeşitli kitaplarda; יהוה הוּא הָאֱלֹהִים 'Yahve [tek gerçek] Tanrı'dır' Deu 4:35; 4:39; Yeşu 22:34; 2Sam 7:28; 1Kır 8:60 vb.” ¹⁶

Kaynakça

Orijinal kaynak: elohim. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
Gesenius’ Hebräische Grammatik (GK), § 126e ↩
The American Journal of Semitic Languages and Edebiyats, Vol. XXI, 1905, s. 208 ↩
W. Gesenius, Hebräische Grammatik, 28. baskı, 1977, S. 416, 417, § 124 g ↩
F. Zorell, Lexicon Hebraicum Veteris Testamenti, Rom 1984, S. 54 ↩