el ayak ve ağız hastalığı ne demek?
El, ayak ve ağız hastalığı (EAHH), genellikle çocuklarda görülen bulaşıcı bir viral enfeksiyondur. En sık nedeni Coxsackievirus A16 olmakla birlikte, Enterovirus 71 gibi diğer enterovirüsler de bu hastalığa yol açabilir.
Belirtileri:
- Ateş: Hastalığın başlangıcında görülebilir.
- Boğaz ağrısı: Yutkunmada zorluk yaşanabilir.
- İştahsızlık: Beslenmede isteksizlik olabilir.
- Deri döküntüleri: Tipik olarak ellerde, ayaklarda ve ağız içinde küçük, kırmızı kabarcıklar şeklinde görülür. Bazen kalça ve genital bölgede de görülebilir.
- Ağız yaraları: Dil, yanak içleri ve damakta ağrılı yaralar oluşabilir. Bu yaralar yemek yemeyi ve içmeyi zorlaştırabilir.
Bulaşma Yolları:
El, ayak ve ağız hastalığı oldukça bulaşıcıdır. Bulaşma şu yollarla olabilir:
- Doğrudan temas: Enfekte kişinin tükürüğü, burun akıntısı, kabarcık sıvısı veya dışkısıyla temas.
- Hava yolu: Öksürme veya hapşırma yoluyla yayılan damlacıklar.
- Yüzeyler: Enfekte kişinin dokunduğu oyuncaklar, kapı kolları gibi yüzeylere dokunmak.
Tedavi:
El, ayak ve ağız hastalığının spesifik bir tedavisi yoktur. Tedavi semptomları hafifletmeye yöneliktir:
- Ağrı kesiciler: Ateşi düşürmek ve ağrıyı azaltmak için parasetamol veya ibuprofen kullanılabilir.
- Bol sıvı tüketimi: Dehidrasyonu önlemek için önemlidir.
- Yumuşak gıdalar: Ağız yaraları nedeniyle yutkunması kolay gıdalar tercih edilmelidir.
- Ağız gargaraları: Tuzlu su veya özel ağız gargaraları ağız yaralarını rahatlatabilir.
Önleme:
- El yıkama: Elleri sık sık sabun ve suyla yıkamak önemlidir. (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/el%20yıkama">El Yıkama</a>)
- Yüzeyleri temizleme: Ortak kullanılan yüzeyleri düzenli olarak dezenfekte etmek gerekir.
- Hasta kişilerle temastan kaçınma: Hasta olan kişilerle yakın temastan kaçınmak bulaşma riskini azaltır.
- Paylaşımı önleme: Bardak, çatal, kaşık gibi kişisel eşyaların ortak kullanılmasından kaçınılmalıdır. (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/paylaşımı%20önleme">Paylaşımı Önleme</a>)
Komplikasyonlar:
El, ayak ve ağız hastalığı genellikle hafif seyreder ve kendiliğinden geçer. Ancak nadiren bazı komplikasyonlar görülebilir:
- Dehidrasyon: Yeterli sıvı alımı olmazsa dehidrasyon gelişebilir. (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/dehidrasyon">Dehidrasyon</a>)
- Viral menenjit: Nadiren virüs beyin zarına yayılabilir. (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/viral%20menenjit">Viral Menenjit</a>)
- Tırnak düşmesi: Hastalığın ardından birkaç hafta sonra tırnaklar düşebilir.
Not: Bu bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Herhangi bir sağlık sorununuzda mutlaka bir doktora danışınız.