ekstübe ne demek?
Ekstübasyon, endotrakeal tüpün (ETT) veya trakeostomi tüpünün soluk borusundan (trakea) çıkarılması işlemidir. Genellikle hasta kendi başına yeterli solunum yeteneğine kavuştuğunda ve hava yolunu koruyabildiğinde gerçekleştirilir.
Ekstübasyonun Nedenleri ve Gerekliliği:
- Hastanın spontan solunumu yeterli hale gelmesi: Hasta kendi başına yeterli oksijen alıp karbondioksiti atabiliyorsa.
- Hastanın öksürük ve öğürme reflekslerinin geri gelmesi: Bu refleksler, hastanın solunum yolunu temiz tutmasına yardımcı olur.
- Hastanın hemodinamik olarak stabil olması: Kalp atış hızı ve kan basıncının normal sınırlar içinde olması.
- Hastanın uyanık ve koopere olması: Hastanın talimatlara uyabilmesi ve rahatsızlığını ifade edebilmesi.
Ekstübasyon Öncesi Değerlendirme:
Ekstübasyondan önce hastanın genel durumu, solunum parametreleri ve nörolojik durumu dikkatlice değerlendirilir. Bu değerlendirme şunları içerebilir:
- Solunum hızı, tidal volüm, oksijen satürasyonu gibi solunum parametrelerinin ölçülmesi.
- Öksürük ve öğürme reflekslerinin değerlendirilmesi.
- Bilinci ve koopere olma düzeyinin değerlendirilmesi.
- Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi.
- Arteriyel kan gazı analizi (ABG) ile kan oksijen ve karbondioksit seviyelerinin ölçülmesi.
Ekstübasyon İşlemi:
Ekstübasyon işlemi genellikle şu adımları içerir:
- Hastaya işlem açıklanır ve onayı alınır (eğer hasta koopere ise).
- Hastanın pozisyonu ayarlanır (genellikle yarı oturur pozisyon tercih edilir).
- Balon söndürülür: Endotrakeal tüpün ucundaki balon tamamen söndürülür.
- Tüp çekilir: Tüp, tek bir hızlı hareketle nazikçe çekilir.
- Oksijen verilir: Tüp çıkarıldıktan sonra hastaya oksijen desteği sağlanır (genellikle maske veya nazal kanül ile).
- Hasta gözlemlenir: Solunum sıkıntısı, stridor (hırıltılı solunum), ses kısıklığı gibi komplikasyonlar açısından hasta yakından takip edilir.
Ekstübasyon Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Hastanın solunum sıkıntısı belirtileri açısından yakından izlenmesi.
- Gerekirse oksijen desteğinin sürdürülmesi.
- Öksürme ve derin nefes alma egzersizlerinin teşvik edilmesi.
- Aspirasyon riskini azaltmak için hastanın yeme ve içmesine dikkat edilmesi.
- Ses kısıklığı veya boğaz ağrısı gibi semptomların yönetilmesi.
Ekstübasyon Başarısızlığı ve Reentübasyon:
Bazı durumlarda ekstübasyon başarılı olmayabilir ve hasta tekrar entübe edilmek zorunda kalabilir. Bu duruma ekstübasyon başarısızlığı denir. Reentübasyonun nedenleri arasında şunlar yer alabilir:
- Solunum yetmezliği: Hastanın kendi başına yeterince nefes alamaması.
- Üst hava yolu obstrüksiyonu: Solunum yolunun tıkanması (örneğin, ödem nedeniyle).
- Aspirasyon: Mide içeriğinin akciğerlere kaçması.
Önemli Kavramlar: