ekber ve erşed ne demek?

Ekber ve Erşed Sistemi

Ekber ve Erşed Sistemi, Osmanlı Devleti'nde veraset sisteminde yapılan bir değişikliktir. Amaç, taht kavgalarını önlemek ve devletin istikrarını sağlamaktı. Bu sistem, I. Ahmed döneminde uygulanmaya başlanmıştır.

  • Ekberiyet: Hanedanın en yaşlı (ekber) üyesinin tahta geçmesi anlamına gelir.
  • Erşediyet: Hanedanın en akıllı ve yetenekli (erşed) üyesinin tahta geçmesi anlamına gelir.

Bu iki ilke bir araya getirilerek, tahta geçecek kişinin hem en yaşlı, hem de en yetenekli olması hedeflenmiştir. Ancak uygulamada genellikle en yaşlı olanın tahta geçtiği görülmüştür. Bu durum, ehliyetsiz şehzadelerin de tahta geçmesine yol açabilmiştir.

Sistemin Getirdiği Değişiklikler:

  • Sancağa çıkma uygulamasının kaldırılması: Şehzadelerin devlet tecrübesi kazanmak için sancaklara gönderilmesi uygulamasına son verilmiştir. Şehzadeler, sarayda gözetim altında tutulmaya başlanmıştır. Bu durum, şehzadelerin devlet işlerinden uzak kalmasına ve tecrübe eksikliği yaşamasına neden olmuştur.

  • Kafes Usulü: Şehzadelerin sarayda hapsedilerek dış dünyadan izole edilmesi uygulamasıdır. Bu uygulama, şehzadelerin akli ve fiziki sağlıklarını olumsuz etkilemiştir. Kafes usulü, taht kavgalarını önlemeye yönelik olsa da, devletin geleceği açısından zararlı sonuçlar doğurmuştur.