diğerkamlık ne demek?

Diğerkâmlık (Özgecilik)

Diğerkâmlık veya özgecilik, bir başkasının iyiliğini düşünerek, kendi çıkarlarını gözetmeksizin veya geri plana atarak yapılan davranışlardır. Temelde, başkalarına yardım etme, onlara şefkat gösterme ve onların refahını artırmaya yönelik bir eğilimdir.

Diğerkâmlık kavramı, felsefe, psikoloji, sosyoloji ve biyoloji gibi farklı disiplinlerde incelenir ve farklı açılardan ele alınır.

Diğerkâmlığın temel özellikleri:

  • Empati: Empati, başkasının duygularını anlama ve paylaşma yeteneği, diğerkâm davranışların önemli bir ön koşuludur.
  • Fedakarlık: Diğerkâmlık, bazen kişisel kaynaklardan (zaman, para, enerji vb.) feragat etmeyi gerektirebilir. Bu, fedakarlık yapmayı içerir.
  • Yardımseverlik: Yardımseverlik, ihtiyaç sahiplerine yardım eli uzatma ve onlara destek olma arzusunu ifade eder.
  • Sorumluluk: Bazı durumlarda, diğerkâm davranışlar, başkalarının iyiliğinden sorumlu hissetme duygusundan kaynaklanabilir. Bu, sosyal%20sorumluluk bilincini içerir.
  • Koşulsuzluk: Gerçek diğerkâmlık, yardımın karşılığında bir şey beklemeden veya kişisel çıkar gözetmeden yapılır.

Diğerkâmlığın nedenleri:

Diğerkâm davranışların altında yatan nedenler karmaşıktır ve çeşitli faktörlerden etkilenir:

  • Evrimsel Faktörler: Bazı teorilere göre, diğerkâmlık, türün hayatta kalma şansını artıran bir evrimsel adaptasyondur. Evrimsel%20psikoloji bu konuya değinir.
  • Biyolojik Faktörler: Beyindeki belirli bölgelerin (örneğin, amigdala ve prefrontal korteks) ve bazı hormonların (örneğin, oksitosin) diğerkâm davranışlarla ilişkili olduğu bulunmuştur.
  • Sosyal ve Kültürel Faktörler: Toplumun normları, değerleri ve yetiştirme tarzları, diğerkâm davranışları teşvik edebilir veya engelleyebilir. Sosyal%20normlar bu konuda önemlidir.
  • Psikolojik Faktörler: Kişilik özellikleri (örneğin, sıcakkanlılık, dürüstlük) ve kişisel deneyimler de diğerkâm davranışları etkileyebilir.

Diğerkâmlığın önemi:

Diğerkâmlık, toplumun sağlıklı ve uyumlu bir şekilde işlemesi için önemlidir. Diğerkâm davranışlar, sosyal bağları güçlendirir, işbirliğini teşvik eder ve insanların birbirine destek olmasını sağlar. Ayrıca, diğerkâmlık, bireylerin kendi mutluluk ve tatmin düzeylerini de artırabilir.

Diğerkâmlık ve Bencillik:

Diğerkâmlık, bencillik kavramının zıttıdır. Bencillik, sadece kendi çıkarlarını düşünen ve başkalarının ihtiyaçlarını göz ardı eden bir tutumu ifade ederken, diğerkâmlık başkalarının iyiliğini kendi iyiliğinden üstün tutmayı içerir. Ancak, bazı durumlarda, diğerkâm davranışlar aslında gizli bir bencilliğin sonucu olabilir (örneğin, başkalarından takdir beklemek).