divan teşkilatı ne demek?

Divan Teşkilatı, Osmanlı Devleti'nde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı en yüksek yönetim organıydı. Modern anlamda bir bakanlar kuruluna benzetilebilir. Divan, padişahın başkanlığında veya onun yetkilendirdiği Sadrazam başkanlığında toplanırdı.

Divan'ın Temel Görevleri:

  • Devlet politikalarını belirlemek
  • Kanunları hazırlamak ve uygulamak
  • Yüksek düzeydeki atamaları yapmak
  • Yabancı devletlerle ilişkileri yürütmek
  • Adalet işlerini (davaları dinlemek) yürütmek
  • Mali işleri düzenlemek
  • Askeri konuları görüşmek

Divan Üyeleri (Divan-ı Hümayun Üyeleri):

Divanın üyeleri, devletin en önemli görevlilerinden oluşmaktaydı. Başlıca üyeler şunlardı:

  • Sadrazam: Padişahın mutlak vekili, devletin en yetkili kişisi.
  • Vezirler: Devlet işlerinde Sadrazam'a yardımcı olan yüksek rütbeli yöneticilerdi. Sayıları zamanla artmıştır.
  • Kazasker: Adalet ve eğitim işlerinden sorumluydular. Rumeli ve Anadolu Kazaskeri olmak üzere iki taneydiler.
  • Defterdar: Mali işlerden sorumluydular. Başdefterdar ve diğer defterdarlar bulunurdu.
  • Nişancı: Fermanlara padişahın tuğrasını çeker, devletin yazışmalarını yürütürdü. Zamanla Tahrir defterlerini tutma görevini de üstlenmiştir.
  • Şeyhülislam: Dini konularda en yüksek mercii idi. Divan kararlarının İslam'a uygun olup olmadığı konusunda görüş bildirirdi.

Zamanla, divanın önemi ve yapısı değişmiştir. Özellikle Tanzimat Fermanı ile birlikte, divan'ın yetkileri azalmış ve yerini modern bakanlıklar almıştır.