dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ne demek?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), nörogelişimsel bir bozukluktur. Genellikle çocukluk çağında başlar ve yetişkinliğe kadar devam edebilir. DEHB, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileriyle kendini gösterir. Bu belirtiler, bireyin günlük yaşamını, okul/iş performansını ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.

DEHB'nin Temel Özellikleri:

• Dikkat Eksikliği: Detaylara dikkat etmekte zorlanma, dikkati sürdürmekte güçlük çekme, dinlemiyormuş gibi görünme, görevleri organize etmekte zorlanma, eşyalarını kaybetme, unutkanlık ve kolayca dikkati dağılma gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Hiperaktivite: Oturmakta zorlanma, sürekli kıpır kıpır olma, sessizce oynamakta güçlük çekme, aşırı konuşma ve sürekli hareket halinde olma gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Dürtüsellik: Sırasını beklemekte zorlanma, başkalarının sözünü kesme, düşünmeden hareket etme ve sonuçlarını düşünmeden kararlar alma gibi belirtilerle kendini gösterir.

DEHB Türleri:

DEHB, baskın belirtilere göre farklı türlere ayrılır:

• Baskın Olarak Dikkat Eksikliği Olan Tip: Bu tipte, dikkat eksikliği belirtileri ön plandadır. Hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri daha az belirgindir.
• Baskın Olarak Hiperaktif-Dürtüsel Tip: Bu tipte, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ön plandadır. Dikkat eksikliği belirtileri daha az belirgindir.
• Kombine Tip: Bu tipte, hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite-dürtüsellik belirtileri belirgin şekilde görülür.

Nedenleri:

DEHB'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörlerin, beyin yapısı ve fonksiyonlarındaki farklılıkların, çevresel faktörlerin (örneğin, hamilelik sırasında alkol veya sigara kullanımı) rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik yatkınlık önemli bir faktördür.

Tanı ve Tedavi:

DEHB tanısı, klinik bir değerlendirme ve çeşitli testler (örneğin, dikkat testleri, davranış ölçekleri) kullanılarak uzmanlar tarafından konulur. Tedavi genellikle ilaç tedavisi, davranış terapisi ve psikoeğitim yöntemlerinin bir kombinasyonunu içerir. Tedavinin amacı, belirtileri kontrol altına almak, bireyin işlevselliğini artırmak ve yaşam kalitesini iyileştirmektir.