devşirme ne demek?
Devşirme Sistemi Hakkında Bilgi
Devşirme, Osmanlı İmparatorluğu'nda özellikle 14. yüzyılın sonlarından 17. yüzyılın başlarına kadar uygulanan bir askeri ve idari sistemdir. Bu sistem, Hristiyan tebaanın genç erkek çocuklarının devlet hizmetine alınması esasına dayanıyordu.
Sistemin İşleyişi:
- Toplama: Osmanlı Devleti, Balkanlardaki Hristiyan köylerinden belirli yaşlardaki erkek çocuklarını (genellikle 8-18 yaş arası) seçerek alırdı. Bu işleme devşirme usulü denirdi.
- Eğitim: Alınan çocuklar İslam dinine geçirilerek sıkı bir eğitimden geçirilirdi. Bu eğitim, askeri veya idari alanda uzmanlaşmalarını sağlamayı amaçlıyordu.
- Görevlendirme: Eğitimlerini tamamlayan gençler, yeteneklerine ve aldıkları eğitime göre iki ana gruba ayrılırdı:
- Askeri Kadrolar: Daha zeki ve yetenekli olanlar Yeniçeri Ocağı'na alınırdı. Yeniçeriler, Osmanlı ordusunun en seçkin ve disiplinli birliklerinden biriydi.
- İdari Kadrolar: Zekaları ve yetenekleri doğrultusunda enderun adı verilen saray okulunda eğitim alarak devletin üst kademelerinde görev yapmaya hak kazananlar olurdu. Bu kişiler, vezir-i azamlığa kadar yükselebilirlerdi.
Devşirme Sisteminin Amaçları ve Sonuçları:
- Amaçlar:
- Merkeze bağlı, güçlü bir ordu oluşturmak.
- Devlete sadık, yetenekli ve liyakatli devlet adamları yetiştirmek.
- Feodal beylerin gücünü kırmak.
- Sonuçlar:
- Osmanlı ordusu ve devlet yönetimi önemli ölçüde güçlendi.
- Devşirme kökenli devlet adamları, Osmanlı tarihinde önemli roller üstlendi.
- Balkanlardaki Hristiyan halk arasında zaman zaman hoşnutsuzluklara yol açtı.
- Sistem zamanla bozulmaya uğradı ve rüşvet gibi olumsuzluklar ortaya çıktı.
Devşirme sisteminin sona ermesi: 17. yüzyılın sonlarına doğru sistemin etkinliği azalmaya başladı. 18. yüzyıl başlarında tamamen kaldırıldı.