deliriyum ne demek?

Deliriyum, bilinç bulanıklığı ile karakterize bir sendrom. Akut beyin yetmezliği, akut organik beyin sendromu, toksik psikoz gibi adlandırmaları vardır. Özellikle hastanede yatan hastalarda görülür. Yoğun bakım ünitelerinde prevalansı %80'e varabilir. Zamanında altta yatan nedenlere müdahale edilmediği takdirde ölümcül olabilir, demansa gidebilir. Başkalarında herhangi probleme yol açmayan sağlık sorunları, beyin rezervleri alınmış kişide deliriyuma neden olabilir.

Genel hastanelerde yetişkinleri etkileyen en yaygın akut bozukluk büyük olasılıkla deliriyumdur. Deliriyum ağır bir fiziksel veya zihinsel hastalık nedeniyle oluşabilir. Epilepsi, kanser, ateş, zehirlenme, beyin zedelenmesi, ağır gıda veya su eksikliği, ağır alkol bağımlılığının bırakılması, enfeksiyon gibi durumların deliriyuma neden olduğu bilinmektedir.

Ortalama 7-12 gün sürer, geçicidir.

Deliriyumun temel özellikleri

Akut ya da subakut başlangıç
Klinik tablonun değişken, dalgalanmalı seyir göstermesi
Yaygın beyin dokusu disfonksiyonu
Reversibl olması
Etkili tedavi ile rezidüel patolojik değişiklikler olmaması

Deliriyum için DSM-IV tanı kriterleri

Dikkati belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırma, sürdürmede yetersizlikle giden bilinç bozukluğu.
Algı bozukluğunun ortaya çıkması ya da bilişsel değişikliklerin (bellek, yönelim, dil bozukluğu gibi) olması.
Tablonun kısa bir sürede gelişmesi (Genellikle saatler veya günler) ve gün içinde dalgalanmalar göstermesi.
Anamnez, fizik muayene ya da laboratuvar verilerinden, tablonun genel tıbbi bir durumun doğrudan etkilerine bağlı olduğunu gösteren kanıtların bulunması.
Aktuel Psikoloji

Nöroleptikler organik beyin hasarındaki deliriyumu ortadan kaldırır.

Postoperatif deliriyum

Ameliyat gereği ağır yatıştırıcı (narkoz gibi) kullanılan hastalarda görülen hiperaktif tip (akut) deliriyum rahatsızlığıdır. Ameliyattan çıkan hastalarda yaygın olarak görüldüğü biliniyor. Muzdarip hastalarda içinde bulunduğu anı, çevresini, arkadaşları ya da insanları birbirine karıştırmak, tanıyamamak söz konusudur; fonksiyonel ve bilişsel kapasiteyi azaltır. Postoperatif deliriyumun, ruhsal bozukluk hastalığı olan deliriyumdan farkı ise etkisinin belli bir zaman aralığından sonra ortadan kalkmasıdır.