deli dana hastalığı ne demek?

Deli Dana Hastalığı (BSE)

Deli dana hastalığı veya Sığır Süngerimsi Ensefalopatisi (BSE), sığırlarda görülen ölümcül, nörodejeneratif bir hastalıktır. Hastalık, prion adı verilen anormal proteinlerin beyinde birikmesiyle karakterizedir. Bu birikim, beyin dokusunda süngerimsi değişikliklere yol açar ve ilerleyici nörolojik semptomlara neden olur.

Nedenleri ve Bulaşma:

• BSE'nin temel nedeni, enfekte hayvanların (özellikle beyin ve omurilik gibi sinir dokuları) işlenmiş yemlerde kullanılmasıdır. Bu yemler, diğer sığırlara yedirildiğinde hastalığın yayılmasına neden olur.
• Prionlar çok dayanıklıdır ve normal sterilizasyon yöntemleriyle yok edilemezler.
• BSE'nin insana bulaşma yolu, enfekte sığırların etlerinin tüketilmesiyle ilişkilendirilmiştir. Bu durum, varyant Creutzfeldt-Jakob Hastalığı (vCJD) adı verilen insan prion hastalığına yol açabilir.

Belirtiler:

Sığırlarda görülen belirtiler şunlardır:

• Koordinasyon bozukluğu (ataksi)
• Huzursuzluk ve sinirlilik
• Aşırı tepkiler (örneğin, dokunmaya veya sese)
• Kilo kaybı
• Süt üretiminde azalma
• Yürüyüşte anormallikler
• Yataktan kalkmakta zorlanma

Teşhis:

BSE'nin kesin teşhisi, ölen hayvanın beyin dokusunun incelenmesiyle konulabilir. Canlı hayvanlarda teşhis koymak zordur.

Önleme ve Kontrol:

• Yem üretiminde riskli materyallerin kullanımının yasaklanması
• Sığırların düzenli olarak taranması ve şüpheli vakaların imha edilmesi
• Et işleme tesislerinde riskli dokuların uzaklaştırılması
• İnsan sağlığını korumak için et tüketimi konusunda sıkı düzenlemeler

İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri:

BSE'nin insanlardaki karşılığı olan vCJD, nadir fakat ölümcül bir hastalıktır. vCJD'nin belirtileri arasında psikiyatrik sorunlar, koordinasyon bozukluğu ve demans yer alır. Hastalık genellikle hızlı bir şekilde ilerler ve ölümle sonuçlanır.