D'Hondt Yöntemi
D'Hondt Yöntemi, nispi temsil sistemlerinde kullanılan bir tür en yüksek ortalamalar yöntemidir. Temel amacı, bir seçimde partilerin aldıkları oy oranlarını, parlamentodaki sandalye dağılımına en adil şekilde yansıtmaktır. Belirli bir seçim bölgesinde, partilerin aldıkları oy sayıları sırasıyla 1, 2, 3, ... gibi sayılara bölünerek, her parti için bir dizi bölüm elde edilir. Daha sonra, elde edilen tüm bölümler büyükten küçüğe doğru sıralanır ve sıralamadaki en büyük bölümden başlayarak, seçim bölgesindeki sandalye sayısı kadar bölüm seçilir. Her partinin seçilen bölümleri arasındaki sandalye sayısı, o partinin o seçim bölgesinde kazandığı sandalye sayısını belirler.
Nasıl Çalışır?
- Oyların Toplanması: Seçim bölgesinde partilerin aldıkları oy sayıları belirlenir.
- Bölümlerin Hesaplanması: Her partinin aldığı oy, 1'den başlayarak artan sayılara bölünür. Örneğin, bir parti 1000 oy aldıysa, bu oy önce 1'e, sonra 2'ye, sonra 3'e, ... bölünür.
- Bölümlerin Sıralanması: Elde edilen tüm bölümler büyükten küçüğe doğru sıralanır.
- Sandalyelerin Dağıtılması: Sıralamadaki en büyük bölümden başlanarak, seçim bölgesindeki sandalye sayısı kadar bölüm seçilir. Her partinin seçilen bölümleri arasındaki sandalye sayısı, o partinin kazandığı sandalye sayısını gösterir.
Avantajları:
- Küçük partilerin temsil edilme şansını artırabilir.
- Oyların nispi olarak daha adil dağılımını sağlar.
Dezavantajları:
- Büyük partilere orantısız avantaj sağlayabilir.
- Barajı aşan partiler arasında adaletsizliğe yol açabilir.
Kullanım Alanları:
D'Hondt yöntemi, birçok ülkede parlamento seçimlerinde ve diğer temsil sistemlerinde kullanılmaktadır. Örneğin:
- Türkiye (Milletvekili seçimlerinde)
- Avrupa Parlamentosu seçimleri
- Birçok Avrupa ülkesindeki seçimler
İlgili Kavramlar: